Sinop İli ve Samsun'un Yakakent İlçesinde Kocayemiş (Arbutus Unedo L.-Ericaceae) Seleksiyonu

Abstract

IVÖZETSİNOP İLİ VE SAMSUN'UN YAKAKENT İLÇESİNDE KOCAYEMİŞ (Arbutusunedo L. - Ericaceae) SELEKSİYONUBu araştırma 2003-2004 yıllarında Sinop Merkez, Ayancık, Gerze ve Erfelekilçeleri ile Samsun'un Yakakent ilçesinde yürütülmüştür. Araştırmada doğal floradayetişen kocayemişler (Arbutus unedo L.) arasından üstün özelliklere sahip olanlarınseçilmesine çalışılmıştır. Kocayemiş tiplerinin değerlendirilmesinde tartılıderecelendirme yöntemi kullanılmıştır.Çalışmanın birinci yılında (2003) ilçeler taranarak iri meyveli ve verimli olarakgörülen 49 kocayemiş tipi işaretlenmiş ve tartılı derecelendirme metoduna görebunlardan 13 tip üstün özellikli olarak seçilmiştir. Denemenin ikinci yılında (2004)fenolojik gözlem ve pomolojik analizler ile tartılı derecelendirme uygulamaları 11 tipüzerinde yapılmıştır. Tartılı derecelendirme sonuclarına göre 5 tip ümitvar olarakbelirlenmiştir.2003-2004 yıllarında, incelenen tiplerde meyve ağırlığı (g), suda çözünebilirkuru madde (%) ve titre edilebilir asit içerikleri (%), meyve tadı, taşlılık, sululuk,pürüzlülük ve görünüş gibi özellikler belirlenmiş ve bu özellikler bakımından 57A01,57A15, 57GÇ08, 57A22 ve 57A07 kocayemiş tiplerinin diğerlerinden daha üstünolduğu saptanmıştır. Seçilen bu 5 tipin meyve ağırlıkları 6.17 g ile 11.08 g, sudaçözünebilir kuru madde içerikleri %21.4 ile %30.0 arasında ve titre edilebilir asitiçerikleri %0.80 ile %1.59 arasında bulunmuştur.Ayrıca araştırmada incelenen tiplerin fenolojik ve diğer bazı pomolojiközellikleri de belirlenmiştir. Belirlenen 5 tip içerisinde 57A22 en erken çiçeklenirken,57A01 ve 57A15 tiplerinin en geç çiçeklendiği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Kocayemiş, Arbutus unedo, seleksiyon, pomoloji, fenolojiVABSTRACTTHE SELECTION OF STRAWBERRY TREE (Arbutus unedo L.- Ericaceae) INSİNOP PROVINCE AND YAKAKENT COUNTY OF SAMSUNThis study was carried out in Yakakent county of Samsun province; Ayancık,Gerze and Erfelek county of Sinop province and Center of province during 2003-2004.It was aimed to select the strawberry tree (Arbutus unedo L.) types having superior yieldand fruit characteristics in natural flora. The Weighted-Ranging method were used toevaluate the strawberry tree types.In the first year (2003) 49 strawberry tree types with large fruit and highproductivity were determined by surveying and 13 types were selected according toweighted-ranging method. In the second year (2004) phenological observation,pomological analyses and weighted-ranging method were carried out on total 11 types.As a result of the weighted-ranging, 5 types were determined as promising.In 2003-2004, in the fruits of examined types, fruit characteristics such as freshfruit weight (g), total soluble solid (%), acidity (%), fruit taste, stone cells, juiciness,roughness and appearance of fruits etc. were investigated. 57A01, 57A15, 57GÇ08,57A22 and 57A07 types were superior in comparison to the other types. The fruitweight of 5 types was between 6.17 g and 11.08 g. Total soluble solid was between 21.4% and 30.0 %. Acid content was between 0.80 % and 1.59 %.In addition to the above characteristics, phenological and some pomologicalcharacteristics of the examined types were also determined. In the 5 selected types,57A22 was earliest flowering type and 57A01 and 57A15 were lastest flowering types.Key Words: Strawberry tree, Arbutus unedo, selection, pomology, phenology