Kavak Tepecik Tümülüsü Üzerine Gözlemler

Abstract

Antikçağın mezar anıtlarından olan tümülüsler, gerek içindeki mezar odasının mimarisi ve gerekse mezar sahibine sunulan hediyeleriyle birlikte yapıldığı dönemin ve ait olduğu uygarlığın mimarisini ve sosyo ekonomik yapısını anlamamızı sağlayan önemli arkeolojik yapılardır. İçerisinde mezar sahiplerine sunulan değerli ölü armağanlarından dolayı, yapıldığı dönemden itibaren definecilerin gözde mekanlarına dönüşen bu yapıları, sağlam olarak ele geçirmek oldukça güçtür. Yüzey araştırmalarında tespiti yapılan tümülüslerin hepsinin kazısını yapmak mümkün değildir. Birçoğuna da ancak soyulduktan sonra müdahale edilebilmektedir. Çalışmaya konu olan Tepecik Tümülüsü de bunlardan biridir. Her ne kadar soyulmuş olsa da mimari formunu büyük ölçüde koruyabilmiştir. Samsun ve çevresinde çok sayıda tümülüsün bulunduğu düşünüldüğünde kazısı yapılabilen Tümülüs sayısı bir elin parmaklarını geçmemektedir. Bu kapsamda Tepecik Tümülüsü gerek mezar odasının mimari formu ve gerekse buluntularıyla bölgenin ölü gömme adetleri ve teknolojisi konusunda önemli bilgiler sunmaktadır. Hellenistik tümülüsleri; bir mezar odası ve ön oda olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır ve bu odalara bir dromosla girilmektedir. Mezar odalarının üzeri kesme taştan yapılmış, beşik tonoz örtüyle kaplıdır. Dromos girişleri genelde doğu yönlüdür. Tümülüste bulunan seramikler düzleştirilmiş ağız kenarlı derin kaseler, kısa boyunlu çömlekler, monokrom ve polikrom boya bezemeli amorflardan oluşmaktadır. İnce çeperli, yüksek bir teknik ve artistik işçiliği olan “Nitelikli Mal” olarak adlandırabileceğimiz karakteristik özellikli parçalar üzerindeki pembe, krem, açık krem, kirli beyaz ve açık, pembemsi kahve hamurlu, hamurunun renginde astarlı ve iyi açkılıdırlar. Bu kapların bir kısmı bezemeli bir kısmı ise bezemesizdir. Çanak-çömlek parçaları ile mimari birlikte bir bütün olarak değerlendirildiğinde, mezar yapısının MÖ 2. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir.