Yatırımcı Davranış Biçimleri ve Finansal Okuryazarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma: Samsun İli Örneği

Abstract

Araştırma kapsamında, davranışsal finans ışığı altında bireysel hisse senedi yatırımcılarının davranışlarına etki eden psikolojik faktörlerin, finansal okuryazarlık düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yerli bireysel yatırımcıların borsada çok yüksek bir ağırlığı bulunmaktadır. Ancak bu yatırımcıların her biri yeterli finansal bilgi ve eşit tecrübeye sahip değildir. Çalışmada, bu bilgi ve tecrübe farklılıklarının psikolojik faktörler üzerindeki yansıması araştırılmak istenmiştir. Çalışmanın uygulama kısmında anket yönteminden yararlanılmıştır. Anket, Samsun ilinde faaliyet gösteren aracı kurumlarda hesapları bulunan ve aktif işlem yapan bireysel hisse senedi yatırımcıları üzerinde uygulanmıştır. Anket, toplamda 205 katılımcıya uygulanmıştır. Uygulamadan elde edilen veriler ışığında, finansal okuryazarlık seviyesi ile psikolojik faktörler arasında ilişki bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ortaya çıkan sonuçlar neticesinde, temel ve orta finansal okuryazarlık seviyesine sahip yatırımcılarda sürü davranışı görülürken, ileri finansal okuryazarlık seviyesine sahip yatırımcılarda sürü davranışı ile birlikte kayıptan kaçınma ve aşırı güven eğilimi de görülmüştür.

The scope of the research is to examine the relationship between the psychological factors affecting the individual stock investors' behaviors and the financial literacy level in the light of behavioral finance. Domestic individual investors have an important position in the stock market. Nevertheless, each of these investors does not have enough financial knowledge and equal experience. In this study, it was projected to research the reflection of these differences of information and experience on the psychological factors. It was benefitted from the questionnaire method by applying the study. The questionnaire was conducted to the individuals who have accounts in the stockbrokers in the Samsun province and the individual stock investors who are actively transacting. The questionnaire was conducted to a total of 205 participants. In the light of the data obtained as result of this application, it was concluded that there is relation between the financial literacy level and the psychological factors. The results revealed that while herd behavior is observed among the investors who have the financial literacy at basic and intermediate levels, herd behavior and additionally loss aversion and overconfidence tendency were observed among the investors who have the financial literacy at advanced level.