Öğretmenlerin Öz Yeterlikleri ile İş Çevresine Uyum Davranışları Arasındaki İlişki*

Abstract

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin öz yeterlikleri ile iş çevresine uyum davranışları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Çalışmada, ilişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın evreni, 2021-2022 eğitim-öğretim yılı İstanbul ili Esenyurt ilçesindeki ilkokul ve ortaokullarda çalışan 3282 öğretmenden oluşmaktadır. Örneklemi ise bu evrenden basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle belirlenen 542 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmanın verilerini elde etmek için Schmitz ve Schwarzer (2000) tarafından geliştirilen ve Yılmaz vd. (2004) tarafından Türkçeye uyarlanan “Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği”, Demirkasımoğlu’nun (2012) geliştirdiği “Öğretmenlerin İş Çevresine Uyum Ölçeği” ve “Kişisel Bilgiler Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS programı ile yapılmıştır. Analizler neticesinde öğretmenlerin öz yeterliklerinin ortanın üzerinde bir düzeyde olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin öz yeterlikleri; medeni durum, eğitim kademesi ve öğrenim durumu gibi değişkenlere göre anlamlı farklılıklar gösterirken cinsiyet, branş ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermediği görülmüştür. Öğretmenlerin iş çevresine uyum davranışlarının ortanın üzerinde bir düzeyde olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin iş çevresine uyum davranışları; medeni durum, eğitim kademesi ve branş değişkenine göre anlamlı farklılıklar gösterirken cinsiyet, öğrenim durumu ve mesleki kıdem değişkenleri açısından anlamlı farklılıklar göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin öz yeterlikleri ile iş çevresine uyum davranışları arasında korelâsyon yapılmıştır ve orta düzeyde pozitif yönde ve anlamlı ilişki bulunmuştur.