Hemşirelerde Uyku Kalitesi ile Klinik Karar Verme ve Tıbbi Hataya Eğilim Arasındaki İlişki

Abstract

Amaç: Bu çalışma hemşirelerde uyku kalitesi ile klinik karar verme ve tıbbi hataya eğilim arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı bir çalışma olarak planlandı. Materyal ve Metot: Araştırma 10/06/2021-05/12/2022 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Hastanesi'nde yürütüldü. Bu araştırma iki aşamada gerçekleştirildi. Nitel araştırma tasarımının kullanıldığı birinci aşamasında 14 hemşire ile odak grup görüşmeleri yapıldı. Nicel araştırma tasarımının kullanıldığı ikinci aşamada 366 hemşireye sosyo-demografik ve mesleki özelliklerini içeren hemşireleri tanıtıcı bilgi formu, Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Hemşirelikte Klinik Karar Verme Ölçeği (HKKVÖ) ve Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği (THEÖ) uygulandı. Nicel verilerin analizinde SPSS AMOS 24 ve IBM SPSS 23.0 programlarından, nitel verilerin analizinde MAXQDA programından yararlanıldı. Bulgular: PUKİ toplam puan ortalaması 7,2±3,1, HKKVÖ toplam puan ortalaması 97,7±13,1 ve THEÖ toplam puan ortalaması 229,2±18,7 olarak belirlendi. PUKİ, HKKVÖ ve THEÖ toplam ve alt boyut puan ortalamalarının hemşirelerin sosyo-demografik ve mesleki özelliklerine göre farklılık gösterdiği saptandı. HKKVÖ toplam puanı ile PUKİ puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü çok zayıf bir ilişki belirlendi (r=0,107; p=0,041). THEÖ toplam puanı ile HKKVÖ toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönlü zayıf bir ilişki saptandı (r=-0,256; p<0,001). THEÖ toplam puanı ile PUKİ toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmadı (r=-0,016; p>0,050). Nitel verilerin analizleri sonucunda; uyku kalitesini etkileyen faktörler, klinik karar vermeyi etkileyen faktörler, tıbbi hata nedenleri ve tıbbi hataların önlenmesi olmak üzere dört tema ile 22 alt tema belirlendi. Sonuç: Bu araştırmada uyku kalitesinin hemşirelerin klinik karar verme düzeylerini etkileyen önemli bir yordayıcı olduğu söylenebilir. Anahtar Sözcükler: Hemşire, Klinik karar verme, Tıbbi hata, Uyku kalitesi

Purpose: The researchers planned the present study as a descriptive correlational study to determine the correlation between sleep quality and clinical decision making and tendency to medical errors in nurses. Materials and Methods: The researchers conducted the study in Ondokuz Mayıs University Health Application and Research Center Hospital between 10/06/2021 and 05/12/2022. The study had two stages. In the first stage where qualitative research design was used, the researchers carried out focus group interviews with 14 nurses. In the second stage where quantitative research design was used, the researchers applied The Nurses Introductory Information Form which had sociodemographic and occupational characteristics, The Pittsburg Sleep Quality Index (PSQI), The Clinical Decision Making in Nursing Scale (CDMNS) and The Tendency to Medical Error Scale (TMES) to 366 nurses. In analysis of the quantitative data, the researchers used the SPSS AMOS 24 and IBM SPSS 23.0 programs. In analysis of the qualitative data, they used the MAXQDA program. Findings: The mean total PSQI score was 7.2±3.1. The mean total CDMNS score was 97.7±13.1. The mean total TMES score was 229.2±18.7. The mean total PSQI, CDMNS and TMES scores and subscale scores varied according to the sociodemographic and occupational characteristics of the nurses. The researchers found a statistically significant and weak correlation between the total CDMNS score and PSQI score in a positive direction (r=0.107, p=0.041). The researchers found a statistically significant and weak correlation between the total TMES score and CDMNS score in a negative direction (r=-0.256, p<0.001). The researchers found no statistically significant correlation between the total TMES score and PSQI score (r=-0.016, p>0.050). As a result of analyzing the qualitative data, the researchers specified four themes as factors affecting sleep quality, factors affecting clinical decision making, causes of medical errors and prevention of medical errors and 22 subthemes. Conclusion: It is possible to state that in the present study, sleep quality was an important predictor affecting the clinical decision making level of the nurses. Keywords: Nurse, Clinical decision making, Medical error, Sleep quality