Geciktirilmiş Öykü Tekniği Üzerine Bir Karşılaştırma: Tristram Shandy Beyefendi'nin Hayatı ve Görüşleri\Karı Koca Masalı

Abstract

Kurmaca anlatı geleneğinde `olay örgüsü anlatmak' düşüncesi başat olarak gözlemlenirken, olay örgüsü anlatmamayı ya da anlatmayı geciktirmeyi bir olay örgüsü haline dönüştüren anlatılar da söz konusudur. Olay örgüsü anlatmayı geciktirmeyi olay örgüsü haline getiren anlatıların dünya edebiyatında en bilinen örneği Laurence Sterne'ün `Tristram Shandy Beyefendi'nin Hayatı ve Görüşleri' isimli romanıdır. Türk edebiyatında ise, son yıllarda postmodern edebiyat düşüncesi tanındıkça ona yönelik belirlenmiş yorumların da giderek dönüştüğü Tanzimat dönemi romancısı Ahmet Midhat Efendi'nin `Karı Koca Masalı' isimli anlatısı `geciktirilmiş öykü' tekniğinin Türk edebiyatındaki erken bir örneği olarak dikkat çekmektedir. Bu bakımdan her iki roman `geciktirilmiş öykü' tekniği etrafında karşılaştırmalı olarak incelenebilecek bir zemine sahiptir. Farklı coğrafyalarda ve farklı yüzyıllarda yazılmış olan bu iki romanda kullanılan `geciktirilmiş öykü' tekniği, alışılagelmiş öyküleme anlayışlarının sorgulanmasına imkân tanımakta ve bir anlatının oluşumu hakkında okuru yeniden düşünmeye davet etmektedir. Öyküleme durumunun tarafları olan anlatıcı ve muhatabın `geciktirilmiş öykü' tekniği etrafında şekillenen konum ve tavırları bizatihi sanat eserlerinin doğasını da hatırlatmış olurlar.

?The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman? by Laurence Sterne and ?Karı Koca Masalı? by Ahmet Mithat Efendi are considered to be two different examples of digressive technique as a mode of narrative structure. In our MA thesis, we analyzed both works of literature by comparing and contrasting their use of digressive technique as a mode of narrative structure. We claim that digressive technique paves a way for questioning traditional narrative structures by opening a new space for a reflection on the construction of narration. Moreover, since narrator and narretee gain new positions and meaning in terms of narrative digression, this form of literature reminds us the nature of work of art.