Farklı Arazi Hazırlama ile Farklı Sulama Suyu Derinliklerinin Çeltik (Oryza Sativa L.) Verimine ve Su Kullanım Randımanına Etkisi

Abstract

Bu çalışma, farklı arazi hazırlığı uygulamaları ile farklı sulama suyu derinliklerinin çeltik (Oryza sativa L.) bitkisinin verimine ve su kullanım randımanına etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Deneme Bafra Ovası'nda Ondokuz Mayıs Üniversitesi Araştırma İstasyonu'nda 2015 yıllında Mayıs ve Eylül ayları arasında yürütülmüştür. Deneme 3 tekerrürlü olarak bölünmüş parseller tesadüf blokları deneme desenine göre düzenlenmiştir. Araştırma dört arazi hazırlığı uygulamaları (lazerli arazi tesviyesi, geleneksel işleme, sıkıştırılmış işleme ve Keşan denen suyu toprakla çamur halinde karıştırma) ile iki sulama suyu derinlikleri (5 cm ve 10 cm devamlı sabit tutularak) oluşturmuştur. Denemede Osmancık-97 çeltik çeşidi ve kumlu tın toprak bünyesi kullanılmıştır. Arazi hazırlama uygulamalarından Keşan uygulaması deneme koşullarında 6.47 t ha-1 ile diğer uygulamalara kıyasla F pr.<0.05'e göre önemli seviyede en yüksek verimi ortaya çıkarmıştır. Bunu takiben Merdane, Geleneksel işleme ve Lazerli arazi tesviyesinde sırasıyla verim değerleri 4.81, 3.61 ve 2.70 t ha-1 olarak gerçekleşmiştir. Arazi hazırlığı uygulamaları ile sulama suyu derinlikleri interaksiyonunda elde edilen LSD testlerine göre (F pr.<0.05) Keşan konusunda 10 cm su derinliği altında 7.62 t ha-1 ile en yüksek verim alınmıştır. Aynı zamanda bu konu 5059.01 mm su ile en az su uygulanan konu olarak belirlenmiştir. Lazerli tesviye, Geleneksel işleme, Merdane ve Keşan yöntemlerinde su kullanım randımanları sırasıyla 0.37, 0.51, 0.80 ve 1.87 kg mm-1 olarak ortaya çıkmıştır. Sulama suyu derinliklerine göre 5 ve 10 cm uygulamaları için su kullanım randımanları 0.85 ve 0.92 kg mm-1 olarak ortaya çıkmış ve bu farklılık F pr.<0.05'e göre önemli bulunmuştur. Araştırma sonunda elde edilen verilere göre, Keşan uygulamasında hem daha az su kullanımı gerçekleşirken hem de tohum yatağı için daha uygun ortam oluşması nedeniyle bitki verim ve gelişme parametrelerinde olumlu etki sağladığı görülmüştür. Ayrıca bu sonuçlarla çeltikte uygun göllendirme su derinliğinin 10 cm olduğu belirlenmiştir.This study was conducted to determine the effect of different land preparation practices and different irrigation water depths on rice (Oryza sativa L.) yield and water use efficiency. The research was conducted during summer season between May and September 2015, at Ondokuz Mayıs University Research Station in Bafra Plain. The experiment was arranged in split plot completely randomized block design with 3 replications in which land preparation practices treatment (laser land levelling, conventional tillage, roller soil compaction and puddling) was the main factor and the sub factor was irrigation water depths (5 and 10 cm) kept under continuous flooding. The soil of the experiment site was sandy loam. The rice variety Osmancık-97 was used as plant material in this study. Considering land preparation practices treatment, puddling with F pr.<0.05 probability level had the highest rice yield of 6.47 t ha-1 followed by roller soil compaction, conventional tillage and laser land levelling with yields of 4.81, 3.61, and 2.70 t ha-1 respectively. According to LSD test at %5 level, the interaction between land preparation practices and irrigation water depths indicated that puddling under 10 cm water depth recorded the highest yield and used lowest amount of water obtained as 7.62 t ha-1 and 5059.01 mm respectively. For water use efficiency, in land preparation practices treatment, the results show that laser land levelling, conventional tillage, roller soil compaction and puddling with 0.37, 0.51, 0.80 and 1.87 kg mm-1 respectively were found with no significant difference at 5% probability level. However, a significant difference was observed between 5 cm (0.85 kg mm-1) and 10 cm (0.92 kg mm-1) irrigation water depth treatment for water use efficiency. According to study findings, puddling practice was found as ideal as it uses less water and as shown by high rice yield and observed positive effects on rice growth parameters, and this is likely so because it promotes the formation of a more favorable environment for the seedbed. In addition, for rice cultivation, 10 cm irrigation water depth was determined as the ideal continuous flooding level.