Mühendislerin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Aracılığı İle Öğrenme Eğilimleri ve Bilgi Arama Davranışlarının İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, Mühendislerin BİT aracılığı ile öğrenme eğilimlerinin bilgi arama davranışlarına etkisinin olup olmadığının araştırılması ve bir etki varsa ne yönde olduğunun saptanmasıdır. Profesyonel hayatlarında mühendislerin öğrenme eğilimlerinin ve günlük hayatlarında bilgiye erişim için bilgi ve iletişim teknolojilerinden nasıl faydalandıklarını araştırmak bu çalışmanın başlıca araştırma sorusudur. Bununla birlikte, hem mühendislerin profesyonel hayatlarında ve günlük hayatlarında BİT kullanım desenlerini ortaya çıkarmak hem de bu desenlerin farklılaştığı ve kesiştiği noktaları belirlemek çalışmanın başlıca hedeflerindendir. Bu çerçevede, temel mevcut literatürü taranarak ve iş-yaşam dengesi arasında ilişki olup, olmadığı ve ilişkinin yönü araştırılmıştır. Araştırma, BİT araçlarının mühendislerce kullanım şekillerinin profesyonel öğrenmede nasıl farklılaştığını gözlemlemek ve gündelik hayattaki informal kullanımlarıyla karşılaştırmasını yapmak çalışmanın temel çerçevesini oluşturmayı hedefleyen bir durum çalışmasıdır. Bir durumun iki farklı boyutunu içerdiği için iç içe geçmiş tekli durum (Single Case Embedded Design) çalışmasıdır. Bu araştırmanın örneklem grubu 2022-2023 yılında Azerbaycan Cumhuriyetinde çalışan bir grup mühendislerden oluşmaktadır. Katılımcılar elektrik mühendisliği, makine mühendisliği, yazılım mühendisliği ve proses mühendisliği gibi çeşitli alanlarda uzmanlaşmış ve aktif olarak çalışan mühendislerden gönüllülük esasında seçilmiştir. Araştırma konusu ile ilgili aktif olarak çalışan mühendislerin görüşlerini almak amacı ile yarı yapılandırılmış görüşme soruları ve kullanım günlüğü hazırlamıştır. Toplam 10 mühendisle 10 iş günü boyunca kullanım günlüğü günlük olarak doldurulmuş ve yüz yüze yarı yapılandırılmış görüşmeler yapmıştır. Yapılan görüşmeler ses kaydına alınmış, yazıya dökülmüş, tema ve kategorilerine göre gruplanarak derinlemesine incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre mühendislerin profesyonel ve günlük hayatlarında BİT kullanımında, bilgiye hızlı erişim, zaman kaybının minimize edilmesi gibi ortak desenlerin ortaya çıktığı görülmektedir. Yapay zeka araçlarının kullanımına ilişkin verilerde, mühendislerin büyük çoğunluğundan elde edilen verilere göre yapay zekanın iş hayatlarında iş sürecini riske soka bileceği gerekçesiyle sadece kaynak bulmaya yardım ve fikir önerisi alma maksatlı kullanılması detayı araştırma sonucu ortaya çıkan ilgi çekici desenlerdendir.

The main purpose of this study is to investigate whether engineers' learning tendencies through ICT have an effect on their information seeking behavior and, if there is an effect, to determine in what direction it is. The main research question of this study is to investigate the learning tendencies of engineers in their professional lives and how they benefit from information and communication technologies to access information in their daily lives. However, the main objectives of the study are to reveal the ICT usage patterns of engineers in their professional and daily lives and to determine the points where these patterns differ and intersect. In this context, the basic existing literature was scanned and whether there was a relationship between work-life balance and the direction of the relationship were investigated. The research is a case study that aims to establish the basic framework of the study by observing how the use of ICT tools by engineers differs in professional learning and comparing them with their informal use in daily life. Since it contains two different dimensions of a situation, it is an intertwined single case (Single Case Embedded Design) study. The sample group of this research consists of a group of engineers working in the Republic of Azerbaijan in 2022-2023. Participants were selected on a voluntary basis from engineers who are specialized and actively working in various fields such as electrical engineering, mechanical engineering, software engineering and process engineering. Semi-structured interview questions and a usage diary were prepared in order to obtain the opinions of engineers actively working on the research topic. A total of 10 engineers completed the usage diary daily for 10 working days and conducted face-to-face semi-structured interviews. The interviews were audiorecorded, transcribed, grouped according to themes and categories and examined in depth. According to the results of the research, it is seen that common patterns such as quick access to information and minimization of time loss emerge in the use of ICT in the professional and daily lives of engineers. In the data regarding the use of artificial intelligence tools, according to the data obtained from the majority of engineers, the detail that artificial intelligence is used only for the purpose of helping to find resources and getting idea suggestions on the grounds that it may put the business process at risk in their business lives is one of the interesting patterns that emerged as a result of the research.