Evli Bireylerin Ebeveynleşme Düzeylerinin Evlilik Doyumuna Etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, evli bireylerin çocukluk dönemlerinde deneyimledikleri ebeveynleşme rollerinin evlilik doyumu üzerindeki etkilerini incelemektir. Çalışmada, ebeveynleşmenin çok boyutlu yapısı dikkate alınarak (ebeveyn odaklı ebeveynleşme, kardeş odaklı ebeveynleşme, ebeveynleşmeden algılanan yarar), bireylerin çocukluk yaşantılarının yetişkinlikteki evlilik ilişkilerine nasıl yansıdığı analiz edilmiştir. Araştırma, ilişkisel tarama modeli temelinde yapılandırılmıştır. Veriler, Karadeniz Bölgesi'nde bir ilde ikamet eden 317 evli bireyden yüz yüze anket yöntemiyle toplanmıştır. Veri toplama araçları olarak Evli Birey Görüşme Formu, Ebeveynleşme Envanteri (EE) ve Golombok-Rust Evlilik Durumu Envanteri (GREDE) kullanılmıştır. Analizlerde Pearson korelasyon analizi, Bağımsız Örneklem t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve çoklu regresyon analizi gibi parametrik istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Araştırma bulguları, ebeveynleşme deneyiminden algılanan yararın evlilik doyumu üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunduğunu, ebeveyn odaklı ve kardeş odaklı ebeveynleşmenin doğrudan etkili olmadığını göstermiştir. Erkek bireylerin evlilik doyum düzeylerinin kadınlara göre daha düşük olduğu; çocuk sahibi olmanın evlilik doyumunu artırdığı; tanışarak veya flört ederek evlenen bireylerin evlilik doyumlarının görücü usulüyle evlenenlere kıyasla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırma, çocukluk döneminde yaşanan ebeveynleşme deneyimlerinin, bireylerin yetişkinlik dönemindeki evlilik ilişkileri üzerinde doğrudan değil, bu deneyimlerin birey tarafından nasıl anlamlandırıldığı üzerinden dolaylı etkiler oluşturduğunu ortaya koymuştur. Elde edilen sonuçlar, bireysel geçmiş yaşantıların evlilik ilişkileri üzerindeki uzun vadeli etkilerine dikkat çekmekte ve sosyal hizmet uygulamaları için mikro, mezzo ve makro düzeyde kapsamlı öneriler sunmaktadır.The aim of this study is to examine the effects of parentalization experiences during childhood on the distribution of marital roles and marital satisfaction in adulthood. The study analyzes how the multidimensional structure of parentalization (parent-focused parentalization, sibling-focused parentalization, and perceived benefits of parentalization) is reflected in individuals' marital relationships. The research was structured based on the relational screening model. Data were collected through face-to-face surveys with 317 married individuals residing in a province located in the Black Sea Region. The data collection instruments included the Married Individuals Interview Form, the Parentalization Inventory (PI), and the Golombok-Rust Inventory of Marital State (GRIMS). Data were analyzed using parametric statistical methods such as Pearson correlation analysis, Independent Samples t-Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), and multiple regression analysis. The findings revealed that perceived benefits of parentalization had a significant effect on marital satisfaction, whereas parent-focused and sibling-focused parentalization did not show a direct effect. It was determined that male participants had lower levels of marital satisfaction compared to female participants; having children increased marital satisfaction; and individuals who married through acquaintance or courtship reported higher levels of marital satisfaction than those who married through arranged marriages. The study demonstrates that childhood parentalization experiences influence adult marital relationships not directly, but through the way these experiences are interpreted by the individual. The findings highlight the long-term impacts of individual childhood experiences on marital dynamics and propose comprehensive micro, mezzo, and macro-level intervention strategies for social work practice.