Türkiye'de Tarımsal Üretim ve Etkili Faktörler Arasındaki İlişkinin Regresyon Modelinin Kurulması ve Analizi

Abstract

TÜRKİYE'DE TARIMSAL ÜRETİM VE ETKİLİ FAKTÖRLER ARASINDAKİ İLİŞKİNİN REGRESYON MODELİNİN KURULMASI VE ANALİZİ ÖZET Bu çalışmada, Türkiye genelinde tarım arazisi 150 bin hektarın üzerinde olan 50 ilde yapılan, tarımsal üretim ile değişken girdiler arasında ilişki olup olmadığı Çoklu Doğrusal Regresyon modeli ile açıklanmıştır. Verimlilik analizinde kullanılan Çoklu Doğrusal Regresyon modelinde parametrelerin tahmini, parametreler için anlamlılık testleri yada güven aralıkları bulunmuştur. Çoklu Doğrusal Regresyon modelinin anlamlılığı için Tümel -F testi uygulanmıştır. Çoklu Doğrusal Regresyon modeli için tahmin denklemi elde edilmiştir. Adımsal regresyon ile en iyi regresyon modelinin seçiminde; İleriye Doğru Değişken Seçim Yöntemi ve C' İstatistiği İle Değişken Seçim Yöntemi uygulanmıştır. İleriye Doğru Değişken Seçim Yöntemi ve C' İstatistiği İle Değişken Seçim Yönteminde elde edilen sonuçlar başlangıçtaki tahmin denklemi ile aynı bulunmuştur Türkiye genelinde tarım arazisi 150 bin hektarın üzerinde olan 50 ilde yapılan tarımsal üretim ile değişken girdiler arasındaki ilişkiyi en iyi açıklayan üretim modeli olarak; Y = (0AS35)X°A9OlX02A759X^m2X043mX05MS6 elde edilmiştir. Bu modele göre Türkiye genelinde tarım arazisi 150 bin hektarın üzerinde olan 50 ilde yapılan tarımsal üretimdeki toplam varyansın % 80.04'ü gübre kullanımı, yağış, bucak ve köylerdeki okuma - yazma bilen sayısı,traktör sayısı ve bitki gelişme süresi ile açıklanmıştır. Anahtar Kelimeler: Tarımda verimlilik, Tarımda değişken girdiler, Tarımsal üretim modeli11 THE ANALYSIS OF A REGRESSION MODEL PRODUCED TO EXAMINE THE RELATIONSHIP BETWEEN AGRICULTURAL PRODUCTION AND EFFECTIVE FACTORS IN TURKEY ABSTRACT In this study, it was aimed to find out a relationship between performed agricultural production and input parameters carried out by multiple regression models in 50 cities which have an agricultural area over 150000 ha in Turkey. Parameter predictions, meanness tests for the parameters or their trust limits were simulated by the present multiple regression model used for productivity analsis. For the meanness of the multiple linear regression model, overall-F tests were made. In the present study,an equation of prediction for the multiple linear regression model was also obtained. In choosing the best regression model and stepwise regression, forward parameter selection method and Cp statistics and parameter selection method were applied. The results obtained from forward selection method and Cp statistics used in parameter selection method were found to be the same as these from prediction model used initially. The production model explaining the relationship between performed agricultural production and input parameters the most accurate in 50 cities which have an agricultural area over 150000 ha in Turkey was as below; Y = (O^SSS)^0-4901^0-4759^-8732^;-3682^0-4886 According to this model, 80.04 % of total variation in agricultural production obtained from 50 cities having an agricultural area over 150000 ha in Turkey was explained by usage of fertilizer; rainfall, number of literate people living in districts and villages, tractor number and plant development period (vegetation period). Key Words: Agricultural productivity, Ranable inputs, in agricultural, Agricultural production model