Matthew Lipman'da Çocukların Düşünsel Gelişiminde Felsefenin Kritik Rolü

Abstract

Bu çalışmada Matthew Lipman bağlamında çocukların düşünsel gelişiminde felsefenin kritik rolü incelenmiştir. Lipman'ın üniversitede karşılaştığı öğrencilerin akıl yürütme becerilerinin zayıf olduğunu fark etmesi ve bu sorunun kaynağının çocukluk dönemine değin geriye gittiğine ve felsefi düşünüş eksikliğinden kaynaklandığına inanması, yeni bir anlayışın ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ona göre yetişkinlerin düşünsel yetilerini yeterince kullanamamaları, erken yaşlarda verilen felsefe eğitimi ile giderilebilir. Ancak eğitim sisteminde çocukların felsefe eğitimi ile çok geç tanıştığı görülmektedir. Bu durum felsefe eğitiminin amacına ulaşmasında sorunlar yaratmaktadır. Lipman, sorunun çözümü için çocukluk döneminin önemli olduğunu belirterek, erken yaşlarda çocuklarla felsefe yapmak gerektiğini dile getirmektedir. Erken yaşta felsefe eğitimi almayan bireyler, eleştirel düşünme becerilerini geliştirmede ve karmaşık sorunlara yönelik analitik tutumlarını güçlendirmede zorluk çekmektedirler. O, bu sorunlardan hareketle Çocuklar İçin Felsefe programını oluşturmuş ve oluşturduğu programı bizzat uygulamıştır. Program sayesinde küçük çocuklar felsefe ile tanışmış ve program sonunda çocuklarda birtakım değişiklikler meydana gelmiştir. Lipman, çocukların eleştirel, sorgulayıcı, özenli ve çok yönlü düşünmelerinin yanı sıra hem iletişim becerilerinde hem de etik tutumlarında birtakım gelişmeler olduğunu gözlemlemiştir. Lipman'ın yaptığı araştırmalar neticesinde çocuğun doğuştan sahip olduğu merak duygusunun ve yaratıcılık özelliğinin felsefe yardımıyla daha bilinçli ve kalıcı hale geldiği gözlemlenmiştir. Çocukların bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimlerini destekleyen ve eleştirel düşünme becerilerini geliştiren felsefe eğitimi, sınıf ortamını sorgulama topluluğuna dönüştürmüştür. Bilginin pasif bir şekilde ezberlendiği geleneksel eğitimden, öğrencilerin aktif katılım sağladığı, eleştirel düşünmenin ve sorgulamanın teşvik edildiği çağdaş eğitime geçilmiştir. Bu yüzden Lipman'a göre, bilinçli, analitik ve eleştirel düşünen toplumları oluşturmak için eğitim sistemine erken yaşlardan itibaren felsefe dersinin konulması gerekmektedir. İşte bu çalışmada, doküman analizi yöntemi kullanılarak, Lipman'ın başyapıtı olarak kabul edilen 'Philosophy in the Classroom' adlı eseri başta olmak üzere pek çok çalışması incelenmiş ve çocuklar için geliştirdiği felsefe tasarımı ortaya konmuştur.This study examines the critical role of philosophy in intellectual development of children in the context of Matthew Lipman. Lipman's realization that the students he encountered at university had poor reasoning skills and his belief that the source of this problem went back to childhood and stemmed from a lack of philosophical thinking led to the emergence of a new understanding. According to him, the inability of adults to use their intellectual faculties sufficiently can be overcome by philosophical education given at an early age. But in the education system, children are introduced to philosophy education too late. This situation creates problems in achieving the goals of philosophy education. Lipman states that the childhood period is important for the solution of this problem and that it is necessary to philosophize with children at an early age. Individuals who do not receive philosophy education at an early age have difficulty in developing critical thinking skills and strengthening their analytical attitudes towards complex problems. Based on these problems, he created the Philosophy for Children program and implemented it himself. Thanks to the program, young children were introduced to philosophy and some changes occurred in children at the end of the program. Lipman observed that children's critical, questioning, attentive and multidimensional thinking as well as their communication skills and ethical attitudes improved. As a result of Lipman's research, it was observed that the child's innate sense of curiosity and creativity became more conscious and permanent with the help of philosophy. Philosophy education, which supports children's cognitive, emotional and social development and develops their critical thinking skills, has transformed the classroom environment into a community of inquiry. From traditional education, where knowledge is passively memorized, to contemporary education where students actively participate and critical thinking and questioning are encouraged. Therefore, according to Lipman, in order to create conscious, analytical and critical thinking societies, philosophy courses should be introduced into the education system from an early age. In this study, using the document analysis method, many of Lipman's works, especially his masterpiece 'Philosophy in the Classroom', were analyzed and his philosophy design for children was revealed.