Havza Bazında Evapotranspirasyonun Tahmininde Uzaktan Algılama Tekniklerinin Kullanılması

Abstract

Hidroloji bilimine göre evapotranspirasyon (ET) toprakta, bitkilerde, akarsu, göl ve denizlerde bulunan suyun atmoseferik koşulların etkisi ile faz değiştimesi ve gök yüzüne doğru hareket etmesidir. Suyun gerek ET ve gerekse yağış, yüzey akış ve infiltrasyon gibi olaylarla yer değiştirmesinin incelenmesi su kaynakları yönetimi bakımından büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada Samsun ili, Kavak İlçesi Minöz Deresi Havzası' nın 2007 su yılı içerisinde Mayıs-Eylül arasındaki aylar için, enerji dengesi tabanlı METRIC modeli kullanılarak aylık ET haritaları hazırlamıştır. Elde edilen ET haritaları, havzanın bitki örtüsü ve arazi kullanım durumu ve aynı zaman diliminde havzada ölçülen yağış ve yüzey akış parametreleri ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Havzada daha önce yapılan yağış-akım çalışmalarına göre 2007 yılında ortalama ET' ye dönüşebilecek toplam su miktarı 517,0 mm' dir. Bu çalışma kapsamında hazırlanana ET haritalarından elde edilen sonuçlara göre 2007 yılı Mayıs Eylül döneminde çalışma havzasının toplam ortalama ET değeri 610,0 mm olarak tahmin edilmektedir. Buna göre tahmin edilen ET değerleri gerçekleşen ET değerlerinin bir miktar üzerindedir. Bununla birlikte elde edilen ET haritaları arazi kullanım durumu ile önemli ölçüde uyum içerisindedir.Anahtar Kelimeler: Evapotranspirasyon, Uzaktan Algılama, Enerji Dengesi, METRICHydrology science explain evapotranspiration (ET) as changing phase of water and its movement to the air which is stored with in the soil, plants, lakes, rivers and oceans, under the effect of climatic conditions. It is very important to monitor water cycle which depends on either ET or precipitation, runoff and infiltration. In this study monthly ET maps generated by using METRIC model for Samsun-Kavak Minoz cathcment for a season between May and September of year 2007. ET maps were evaluated based on the land use and vegetation cover of the catchment and precipitation and runof measurements carried out for the same period. According to studies carried out for this catchment related precipitation-runoff, average total water amount available for ET is estimated as 517.0 mm. Average catchment ET for the period between May and September of 2007 were predicted as 610.0 mm, from the ET maps generated for this study. Thus, it is evalueated that estimated ET values were higher than actual ET. However, ET maps are consistent with land use types of the Minoz catchment.Key Words: Evapotranspiration, Remote Sensing, Energy Balance, METRIC.