Faktörleri Belirlemede Kullanılan Yöntemler ve Bir Uygulama

Abstract

Bu çalışmada çok değişkenli istatistiksel analizin önemli konularından olanfaktör analizi ve faktör bulma yöntemleri incelendi. Bu yöntemler günümüzün önemlihastalıklarından olan kronik böbrek yetmezliği tanısı konan hastalara ait verilerüzerinde uygulandı.Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda önemli bir tedavi yöntemihemodiyalizdir. Ancak; hasta üzerinde bu yöntemin uygulanabilmesine kararverebilmek için bir çok tahlillerin yapılması gereklidir. bu tahlil sonuçlarındanhangilerinin daha öncelikli olduğunu tespit etmede faktör analizi önem taşımaktadır.Çalışmamızın birinci bölümünde, genel olarak faktör analizi tartışılmış ve bukonu üzerinde yapılan çalışmalara yer verilmiştir. İkinci ve üçüncü bölümlerde faktörbulma yöntemleri ile faktör döndürme yöntemleri üzerinde durulmuştur. Uygun faktörsayısı belirlemesine ilişkin kriterler dördüncü bölümde incelenmiştir.Çalışmada tartışılan yöntemlerin uygulaması gerçek veri üzerinde yapıldı.Uygulama verileri Samsun Diyaliz Merkezi'nden tedarik edildi. Bu verilere faktöranalizi yöntemleri uygulanarak, hastaya hemodiyaliz tedavi yönteminin önerilmesindeönemli faktörler belirlendi. Ayrıca; faktör analizi yöntemlerine göre uygun faktörleşmemodelleri oluşturuldu.Son bölümde ise, bulunan sonuçların bir tartışılması yapıldı.Anahtar Kelimeler: Faktör analizi, faktör modeli korelasyon matrisi, faktör yükleri,faktör skoru, Kronik böbrek yetmezliği, hemodiyaliz.In this study, factor analysis and factor introduction methods, which are one ofthe important fields of statistical analysis, were studied. These methods were applied onthe data which belong to patients suffering chronic kidney failure, which is aconsiderable illness of our time.Hemodialysis is a considerable way of treatment on patients with chronic kidneyfailure. However, a lot of analysises are essential to be able to decide to use this methodon patients. Factor analysis is very important in the determination of the precedences ofthe results of these analysises.In the first part of our study, in general, factor analysis was discussed andstudied on this subject were included. In the second and third parts, factor introductionmethods and factor rotation methods were dwelt on. Criteria related to the determinationof appropriate factor number were studied in the fourth part.Methods discussed in this study were applied on real data. Application data wereobtained from Samsun Dialysis Centre. Applying factor analysis on these data, factorswhich are important in the suggestion of hemodialysis treatment method weredetermined. Besides, appropriate factorialization models according to factor analysismethods were formed.In the last part, results were discussed.Key Words: Factor analysis, correlation matrix of factor model, factor loading, factorscore, Chronic kidney failure, hemodialysis.