Kalsiyum Hidroksit (Ca(OH)2) ve Potasyum Hidroksit (KOH) Uygulamalarının Asidik Bir Toprakta Marul (Lactuca Sativa) Verimi ve Toprak Özellikleri Üzerine Etkisi

Abstract

Kireçleme materyalleri olan kalsiyum hidroksit (Ca(OH)2) ve potasyum hidroksit (KOH) uygulamaları, asidik topraklarda ürün gelişimi ve verimi için toprak pH'sını ve besin maddesi bulunabilirliğini optimize etmek açısından önemlidir. Bu çalışma, Ca(OH)2 ve KOH'nin marul verimi ve toprak özellikleri üzerindeki etkisini değerlendirmektedir. Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nde, tamamen tesadüf parsellerideneme desenine göre 24 saksıdan oluşan bir sera denemesi gerçekleştirilmiştir. Saksılar asidik toprakla doldurulmuş ve çeşitli dozlarda Ca(OH)2 ve KOH ile muamele edilmiştir. Deneme 90 gün sürmüştür. Tüm ölçülen parametreler için uygulamalar arasında anlamlı farklar (p<0.05) belirlenmiştir. 6 numaralı uygulama (yarım doz KOH ve Ca(OH)2), bitki taze ağırlığı ve yaprak sayısı için en yüksek ortalama değerleri vermiştir. 5 numaralı uygula (yarım doz Ca(OH)2) ise en büyük baş çapını sağlamıştır. Toprak biyolojik özellikleri, mikroorganizma aktiviteleri ve genel toprak sağlığının göstergesi olan indikatöler, uygulamalarile önemli ölçüde artışlar göstermiştir. Özellikle 4 numaralı uygulama (tam doz Ca(OH)2), toprak solunumu (BSR), dehidrogenaz enzim aktivitesi (DHA) ve mikrobiyal biyomas karbonu (MBC) için daha yüksek değerler göstermiştir. Buna karşılık, 2 numaralı uygulama (tam doz KOH) katalaz enzim aktivitesi (CA) için daha yüksek değerler elde edilmiştir. Toprak kimyasal özellikleri ise, 4 numaralı uygulama ile topraktaki değişebilir kalsiyum (Ca) seviyeleri ve toprak pH'sı için en yüksek değerleri elde edilmiştir. 2 numaralı uygulama ise değişebilir potasyum (K) ve elektriksel iletkenlik (EC) değerlerinde en yüksek seviyelere ulaşmıştır. 3 (yarım doz KOH) ve 7 (yarim doz KOH ve Ca(OH)2 kombinasyonu) numaralı uygulamalar, değişebilir magnezyum (Mg) seviyelerinde yüksek değerlerin elde edilmesini sağlamıştır. İlginç bir şekilde, kontrol uygulaması (1) topraktaki değişebilir sodyum (Na) ve alınabilir fosfor (P) seviyelerinde en yüksek değerleri göstermiştir. Bu çalışmanın bulguları, Ca(OH)2 ve KOH kullanarak asidik toprakların iyileştirilmesi konusunda değerli bir temel sağlamakta ve bu tedavilerin sürdürülebilir toprak ve ürün sağlığı için önemini vurgulamaktadır.The application of liming materials, such as calcium hydroxide (Ca(OH)2) and potassium hydroxide (KOH), is crucial for optimizing soil pH and nutrient availability in acidic soils, which in turn enhances crop growth and yield. This study evaluates the impact of Ca(OH)2 and KOH on lettuce yield and soil properties in acidic soil. A greenhouse experiment was conducted at Ondokuz Mayıs University, Samsun, Türkiye, using a completely randomized parcel design with twenty-four pots filled with acidic soil. The pots were treated with various doses of Ca(OH)2 and KOH, and the experiment lasted for 90 days.Significant differences (p<0.05) were observed among treatments for all measured parameters. Treatment 7 (half dose of KOH and Ca(OH)2) yielded the highest mean values for plant fresh weight and number of leaves, while Treatment 5 (half dose of Ca(OH)2) resulted in the largest head diameter. Soil biological properties, indicative of microorganism activities and overall soil health, were significantly enhanced by the treatments. Specifically, Treatment 4 (full dose of Ca(OH)2) showed higher mean values for basal soil respiration (BSR), dehydrogenase enzyme activity (DHA), and microbial biomass carbon (MBC), whereas Treatment 2 (full dose of KOH) recorded higher values for catalase enzyme activity (CA).Regarding soil chemical properties, Treatment 4 achieved the highest calcium (Ca) levels and soil pH, while Treatment 2 had the highest potassium (K) and electrical conductivity (EC) values. Treatments 3 (half dose of KOH) and 7 (half dose combination of KOH and Ca(OH)2) recorded elevated magnesium (Mg) levels. Interestingly, the control (Treatment 1) showed the highest sodium (Na) and phosphorus (P) levels.The findings of this study provide a valuable baseline for understanding the amelioration of acidic soils using Ca(OH)2 and KOH, highlighting their importance for sustainable soil and crop health.