Bazı Yerli Armut Çeşitlerinin Sık Dikim Altında BA29 Anacı Üzerindeki Kalite Performansı

Abstract

Araştırmanın amacı, 2021 ve 2022 yıllarında BA29 ayva klon anacı üzerine aşılanmış bazı yerel armutların meyve kalite özelliklerini değerlendirmektir. Meyve kalite özelliklerinin değerlendirilmesi için pomolojik, kimyasal ve duyusal incelemeler yapılmıştır. İncelenen tüm pomolojik özellikler istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. ‘Karpuz’ armudunun meyve ağırlığı (195.47 g), meyve eni (73.56 mm), meyve yüksekliği (73.72 mm), meyve sapı kalınlığı (3.94 mm) ve meyve hacminin (193.30 ml) diğer çeşitlerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. En yüksek meyve boyu (90.96 mm), meyve sapı uzunluğu (40.22 mm) ‘Eşek’ armudu; en yüksek meyve eti sertliği (9.35 kg cm-2) ‘Harman’ armudunda tespit edilmiştir. ‘Kara’ ve ‘Rıza’ armudunun suda çözünür kuru madde içeriğinin diğer çeşitlerden daha yüksek (%16.83 ve %16.50) olduğu saptanmıştır. Meyve kabuğu renginde; en yüksek L* değerleri ‘Gelin’, a* değeri ‘Harman’, b* ve kroma değeri ‘Karpuz’, hue açısı ise ‘Rıza’ çeşidinde saptanmıştır. Meyve et rengi bakımından en yüksek L* değeri ‘Harman’, a* değeri ‘Kuşak’, b*, kroma ve hue açısı değerinin ‘Gelin’ armudunda olduğu belirlenmiştir. ‘Macar’, ‘Harman’ ve ‘Eşek’ çeşitleri en yüksek sululuk değerine sahip olurken ‘Macar’ ve ‘Kuşak’ çeşitlerinin en düşük tat ve aromaya sahip olduğu saptanmıştır. ‘Kadın Parmak’ armudunda en yüksek tat ve aroma değerleri; ‘Eşek’ çeşidinde ise en yüksek görsel kalite belirlenmiştir. En yüksek titreedilebilir asit içeriği ‘Rıza’ armudunda belirlenmiştir (% 0.60). Araştırmada ‘Karpuz’ çeşidinin daha iyi pomolojik özelliklere sahip olduğu bulunmuştur. Genel olarak, çalışmada ‘Karpuz’, ‘Eşek’ ve ‘Gelin’ armutlarının daha iyi kalite performansları sergilediği belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ‘Karpuz’, ‘Eşek’ ve ‘Gelin’ çeşitlerini daha ayrıntılı çalışmalar için önerebiliriz. Ayrıca araştırmada kullanılan yerel çeşitlerden genetik kaynak olarak yararlanılabilir.