Ebeveynlerin Dijital Okuryazarlık İle Dijital Farkındalık Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırma ebeveynlerin dijital okuryazarlık ve dijital farkındalık düzeyleri ile etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini Samsun ili İlkadım İlçesi Kalkanca aile sağlığı merkezine kayıtlı ilkokula giden çocuğu olan ebeveynler oluşturmuş olup, çalışma grubuna 304 ebeveyn dahil edilmiştir. Veri toplama aracı üç bölümden oluşmaktadır; Sosyo-demografik özellikleri ölçmek amacıyla 'Tanımlayıcı Bilgi Formu', 'Dijital Okuryazarlık Ölçeği' ve 'Dijital Ebeveynlik Farkındalık Ölçeği' kullanıldı. Veriler bilgisayarda IBM SPSS V23 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır. Çalışmada etik kurul, kurum izinleri ve katılım sağlayan ebeveynlerden yazılı ve sözlü onam alınmıştır. Bulgular: Ebeveynlerden anne yaş ortalaması 38.25±4.28 iken, baba yaş ortalaması 41.73±4.64'tür.çalışmaya katılan çocuklardan %51.62'si kadındır. Ebeveynlerin %49.7' si iki çocuğa sahiptir. Annelerin %44.7' si lisans/lisansüstü eğitim mezunu iken, babaların % 49.3' ü lisans/lisansüstü eğitim mezunudur. Çalışmaya katılan annelerin %46.7' si ev hanımı iken, babaların %42.1' si diğer meslek (işçi ve memur hariç) gruplarındandır. Çalışmaya katılan ailelerin %54.6'sının geliri giderine eşittir. Ebeveynlerin dijital okuryazarlık ölçeği toplam puan ortalaması puanı 101.87±22.242'tür (p<0.05). Ebeveynlerin dijital ebeveynlik farkındalığı ölçek değerlendirmesine göre olumsuz model olma düzeyi puanı ortalaması 7.77 ± 3.02, dijital ihmal düzeyi puanı ortalaması 8.86 ± 3.23, verimli kullanım düzeyi puanı ortalaması 16.32 ± 2.72 ve risklerden koruma düzeyi puanı ortalaması14.64 ± 3.53 olarak bulunmuştur. (p<0.05). Sonuç: Katılımcı ebeveynlerin dijital okuryazarlıkları iyi düzeyde olduğu, ebeveynlerin dijital ebeveynlik farkındalığı ölçek değerlendirmesine göre olumsuz model olma ile dijital ihmal alt boyutlarından düşük puan, verimli kullanım ve risklerden korunma alt boyutlarından ise yüksek puan almıştır. Bu durum ebeveynlerin dijital farkındalığının yüksek olduğu anlamına gelmektedir.Purpose: This research was conducted to determine parents' digital literacy and digital awareness levels and the factors affecting them. Materials and Methods: The population of the research consisted of parents with primary school children registered to Kalkanca family health center in İlkadım District of Samsun province, and 304 parents were included in the study group. Veri toplama aracı üç bölümden oluşmaktadır; Sosyo-demografik özellikleri ölçmek amacıyla 'Tanımlayıcı Bilgi Formu', 'Dijital Okuryazarlık Ölçeği' ve 'Dijital Ebeveynlik Farkındalık Ölçeği' kullanıldı. The data were analyzed using the IBM SPSS V23 program on the computer. Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis H test were used in statistical evaluation of the data. In the study,ethics committee, institutional permissions and written and verbal consent from the participating parents. Results: While the average age of the mother is 38.25±4.28, the average age of the father is 41.73±4.64. 51.62% of the children participating in the study are female. 49.7% of parents have two children. While 44.7% of mothers have undergraduate/graduate education, 49.3% of fathers have undergraduate/graduate education. While 46.7% of the mothers participating in the study are housewives, 42.1% of the fathers are from other professional groups (except workers and civil servants). The income of 54.6% of the families participating in the study is equal to their expenses. The total mean score of the parents' digital literacy scale is 101.87±22.242 (p<0.05). According to the parents' digital parenting awareness scale evaluation, the average negative modeling level score was found to be 7.77 ± 3.02, the average digital neglect level score was 8.86 ± 3.23, the average productive use level score was 16.32 ± 2.72, and the average risk protection level score was 14.64 ± 3.53 (p<0.05). Conclusion: Participating parents' digital literacy was at a good level, and according to the parents' digital parenting awareness scale evaluation, they received low scores in the negative modeling and digital neglect sub-dimensions, and high scores in the productive use and risk protection sub-dimensions. This situation that parents' digital awareness is high.