Sıçanlarda Rektum Anastomozu İyileşmesine Preoperatif Konvansiyonel Fraksiyone ve Hiperfraksiyone Radyoterapi Şemalarının Etkisi

Abstract

ÖZET Amaç: Preoperatif radyoterapi lokal nüks oranını azaltır ve prognozu artırır. Son yıllarda morbidite ve mortaliteyi yükseltmeden verilen radyasyon dozunu artırmak amacıyla değişik klinik ve deneysel çalışmalar yapılmıştır. Bu yöntemlerden biri de hiperfraksiyone radyoterapidir. Bu deneysel çalışmada, preoperatif yüksek doz hiperfraksiyone radyoterapinin kolon anastomozu iyileşmesi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Materyal ve Metod: Çalışmada 65 adet erkek Wistar-albino cinsi sıçan kullanıldı. Denekler rasgele numaralandırılarak üç gruba ayrldı. Birinci gruba (n = 15) haftada beş gün, 22 gün süreyle masa lambası ile ışık tatbiki yapıldı. İkinci gruba (n = 25) yine haftada beş gün, 22 gün süreyle günde bir kez 2 Gy (total doz = 44 Gy); üçüncü gruba (n = 25) sekiz saat arayla, günde iki kez 1.2 Gy (total doz =52.8 Gy) eksternal pelvik radyoterapi uygulandı. Radyoterapi ve taklit ışınlanmanın tamamlanmasından beş hafta sonra tüm deneklere anal girimden iki cm proksimalde 0.5 cm'lik segmenter rektum rezeksiyonu ve uç-uca anastomoz yapıldı. Deneklerin tümü postoperatif 3 ve 7. günlerde sakrifiye edilerek anastomotik komplikasyonlar, anastomoz patlama basıncı ve hidroksiprolin seviyeleri değerlendirildi. Bulgular: Sadece 2. grupta erken ve geç dönemde birer sıçanda anastomoz kaçağı saptandı. Radyoterapi gruplarında postoperatif 3. gün anastomoz patlama basıncı ortalaması belirgin düşüktü (p=0.001). Postoperatif 7. günde patlama basınçları bariz olarak yükseldi; 2. grupta kontrol grubuna yalan iken (p=0.9), 3. grupta düşük seviyelerde kaldı (p=0.001). Çalışma gruplarında anastomoz doku hidroksiprolin düzeyleri 3 ve 7. günlerde yine belirgin düşüktü (p=0.001). Çalışma grupları arasındaki fark postoperatif 3. gün anlamlı (p=0.03), 7. gün anlamlı değildi (p=0.06). Hidroksiprolin düzeyleri her iki çalışma grubunda postoperatif 7. gün 3. günden daha yüksekti, ancak hiperfraksiyone radyoterapi grubunda bu yükseliş daha azdı. Sonuç: Uyguladığımız deneysel modelde preoperatif hiperfraksiyone radyoterapi, anastomoz iyileşmesini erken dönemde olumsuz yönde etkilemiştir. Bu etki preoperatif konvansiyonel fraksiyone radyoterapiye göre daha belirgindir. Araştırmanın sonlandığı noktada bile anastomoz patlama basınçları ve hidroksiprolin seviyeleri düşüktür. Bu nedenle preoperatif hiperfraksiyone radyoterapi uygulanan hastalarda anastomoz komplikasyonlanm önlemek için ek cerrahi prosedürlere ihtiyaç vardır. Anahtar Kelimeler: Sıçan, anastomoz, rektum, rektum kanseri, preoperatif radyoterapi, hiperfraksiyone radyoterapi. II