Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Bireylerin İnhaler İlaç Kullanımına Yönelik Öğrenim Gereksinimleri ve Bakım Bağımlılığı Düzeylerinin Belirlenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı KOAH'lı bireylerin inhaler ilaç kullanımına yönelik öğrenim gereksinimleri ile bakım bağımlılığı düzeyinin belirlenmesidir. Materyal ve Metot: Araştırmanın evrenini Mayıs 2019-Aralık 2019 tarihleri arasında Çorum Göğüs Hastalıkları Hastanesinde klinikte tedavi gören ve KOAH tanısı alan 400 birey verileri oluşturmaktadır. Veriler araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan hastayı tanıtıcı bilgi formu, inhaler ilaç kullanımı beceri değerlendirme formu, Katz Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (GYAÖ), Lawton ve Brody Enstrümantal Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (EGYAÖ), Bakım Bağımlılığı Ölçeği (BBÖ) ve Hasta Öğrenim Gereksinimleri Ölçeği (HÖGÖ) kullanılarak toplandı. Verilerin normal dağılıma uygunluğu Kolmogorov Smirnov testi ile incelendi. İkili gruba göre nicel değişkenlerin karşılaştırılmasında normal dağılan veriler için bağımsız örneklem t testi ve normal dağılmayan veriler için Mann-Whitney U testi kullanıldı. Tüm grupların karşılaştırılmasında normal dağılım gösteren veriler için tek yönlü varyans analizi (ANOVA), normal dağılmayan veriler için de Kruskal-Wallis testi kullanıldı. Grup içi bağımlı parametrelerin değişimlerinin incelenmesinde normal dağılan değişkenler için bağımlı örneklem t testi kullanıldı. Normal dağılan nicel değişkenler arasındaki ilişkiyi ölçmek için Pearson korelasyon kat sayısı kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin %59,8'inin erkek olduğu, %34'ünün 2. evre KOAH hastası olduğu, %88,8'inin KOAH tanısı almasından itibaren inhaler ilaç kullandığı belirlendi. GYAÖ'nün toplam puan ortalaması 15,3±3,6, EGYAÖ'nün toplam puan ortalaması ise 18,4±5,2'dir. BBÖ'nün toplam puan ortalaması 67,5+21,1 ve ortancası 79,5'tir. HÖGÖ'nün toplam önem düzeyi puan ortalaması 187,1±49,1 ve toplam karşılanma düzeyi puan ortalaması ise 182,8 ±51,7 olarak belirlenmiştir. Sonuç: Araştırma kapsamındaki bireylerin bakım bağımlılığı düzeylerinin orta düzeyde olduğu yaş, KOAH evresi ve inhaler ilacın hatalı kullanımı ile artış gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca bireylerin inhaler ilaç kullanım becerisine ilişkin öğrenim gereksinimlerinin olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: KOAH, İnhaler ilaç, Bakım bağımlılığı, Öğrenim gereksinimiAim: The aim of this study is to determine the learning requirements and the level of care dependence for the use of inhaler drugs in individuals with COPD. Material and Method: The population of the study consists of 400 individuals who were treated in the Çorum Chest Diseases Hospital between May 2019 and December 2019 and diagnosed with COPD. The data was prepared by the researcher in line with the literature, the patient information form, inhaler drug use skill assessment form, Katz Daily Life Activities Scale (ADL), Lawton and Brody Instrumental Daily Life Activities Scale (IADL), Care Dependency Scale (CDS) and Patient Learning Requirements Scale (PLRS). The suitability of the data to normal distribution was examined with the Kolmogorov Smirnov test. Incomparison of quantitative variables according to the binary group, independent sample t test was used for normally distributed data and Mann-Whitney U test was used for non-normally distributed data. Incomparison of all groups, one-way analysis of variance (ANOVA) was used for normally distributed data, and the Kruskal-Wallis test was used for non-normally distributed data. In the analysis of the changes of the dependent parameters with in the group, dependent sample t test was used for variable with normal distribution. Pearson correlation coefficient was used to measure the relationship between normally distributed quantitative variables. Results: 59,8% of the individual sparticipating in the study were male, 34% were 2 nd stage COPD and 88,8% use inhaler drug. The total average score of ADL is 15,3±3,6, and the total score average of IADL is 18,4±5,2. The total mean score of the CDS is 67,5+21,1 and the median is 79,5. The overall significancelevel of the PLRS was determined as 187,1±49,1 and the mean total coverageareawas 182,8±51,7. Conclusion: It was determined that the levels of care dependence of individuals within the scope of the study increased with age, COPD stage and improper use of inhaler drug. In addition, it was concluded that individuals have learning requirements related to inhaler drug use skills Keywords: COPD, Inhaler drug, Care addiction, Learning requirement.