Ritmik Kenetlenmenin Psikolojik Etkileri ve Trans Deneyimi: Bir Gözden Geçirme Çalışması

Abstract

Müzikle senkronize olmak, insanın temel becerilerinden biridir ve senkronizasyonun en önemliöğesi, belirli bir ritme kenetlenmedir. EEG çalışmaları, insan davranışının belirli bir ritim ile senkronize olduğu durumda beyin dalgalarının da senkronize olduğunu göstermektedir. Bu açıdan bakıldığında trans, beyin dalgalarının ritme kenetlenmesi sonucu ortaya çıkan bir bilinç durumu olarak ele alınabilir. Şamanların, yüzyıllar boyunca davul ritmi kullanarak icra ettikleri ritüeller aracılığıyla trans deneyimi yaşadıkları bilinmektedir. Ritmi transa geçmek için araç olarak kullanma geleneği Şamanizme kadaruzanırken, aynı zamanda farklı kültürlerin de parçası olmuştur. Trans deneyimi, Batı’da psikedelik trans dansı ile varlığını sürdürürken, Doğu kültüründe ise zikir ve Sema ayini ile kendine yer bulmuştur. Eğer trans deneyimini, bir tür “vecd” hali olarak tanımlarsak; Şaman ritüelleri, psikedelik dans ve zikir, farklı kültürel bağlamlara rağmen ritmin trans durumuna ulaşmak için aracı olarak kullanılması nedeniyle temel olarak benzerdir. Bu derlemede bahsedilen trans deneyimlerinin birlikte ele alınması ve tartışılması, ritmik kenetlenmenin psikolojik etkilerinin kültürel farklılıkların ötesinde temel bir mekanizmaya işaret ettiğini göstermektedir.