Kızılırmak Deltası'nda Aktüel Kıyı Çizgisi Değişiklikleri ve Sonuçları

Abstract

Kızılırmak Deltası, Karadeniz Bölgesi'nin Orta Karedeniz Bölümü'nün kıyı kesiminde 350 35' 45'' ? 360 07' 07'' doğu boylamları ile 410 44' 08'' ? 410 30' 15'' kuzey enlemleri arasında doğuda Engiz Çayı yakınlarındaki Muşta Köyü, batıda Alaçam ilçe merkezinin batısı arasında kalmaktadır. Saha kuzeyde Karedeniz ve güneyde Doğankaya Köyü ile sınırlandırılmıştır.Bu çalışmanın amacı; ülkemizin önemli deltalarından biri olan Kızılırmak Deltası'ndaki kıyı çizgisinin özellikle 1990'lı yılların başından itibaren kara yönünde ilerlemesinin, nedenlerini, boyutlarını ve sonuçlarını tespit etmektir. Bu amaçla öncelikle araştırma sahası ile ilgili literatür taraması yapılmış, DSİ, EİEİ, DMİGM gibi kurum ve kuruluşlardan elde edilen verilerden yararlanılmıştır. Ayrıca delta kıyı çizgisinde ve hemen güneyinde görülen değişiklikler hava fotoğrafları yardımıyla dönemler halinde belirlenmeye çalışılmıştır. Nihayet farklı noktalarda yapılan ölçümlerle kıyı çizgisi değişikliklerinin boyutları tespit edilmiştir.Araştırma sahasında kıyı çizgisi değişikliklerinin doğal ortam, beşeri ve ekonomik özellikler üzerinde önemli sonuçları olmuştur. Kıyı çizgisi kara yönünde ilerlemesi sonucu 1,5 km2'lik alan kaybedilmiş, bunun sonucunda tarım alanları ve beşeri yapılar zarar görmüş, doğal dengenin bozulduğu dikkati çekmiştir.Türkiye'nin enerji meselesini bir an önce kökten çözmesi ve delta ekosistemlerine zarar veren akarsular üzerine baraj yapımı çalışmalarından vazgeçilmesi gerekir. Ayrıca deltalarla ilgili plânlamalarda, sadece delta sahası değil onu oluşturan ve hayat veren akarsu havzalarının da dikkate alınması şarttır.Anahtar Kelimeler: Kızılırmak, delta, baraj, kıyı, kıyı çizgisi değişiklikleri.

Kızılırmak Delta is in Central Middle Black Sea Part of the Black Sea Region, the coastal area of 350 35 '45''- 360 07' 07''east longitude and 410 44 '08''- 410 30' 15''north latitude between the east Engiz River near punch Village, west of the center of town in the west between Alaçam remains. The area is Black Sea in the north and south Doğankaya Village is limited.The purpose of this study, Kızılırmak Delta is is one of the important our country?s delta coastlineline at the beginning of the 1990s, towards to the land, causes, and their results to determine the size. For this purpose, the literature has been related to the research area, DSI, EİEİ, DMIGM have been utilized from data obtained from such institutions and organizations. In addition, immediately south of the delta coastline changes seen with the aid of aerial photographs to determine if periods were studied. Finally, measurements made at different points with the size of shoreline change have been identified.Research in the area of coastline has important consequences on the habitat changes, human, on the economic characteristics. As a result of the land area 1,5 km2 were lost, the result of agricultural land and human damaged structures, has attracted the attention of the natural equilibrium is disrupted.Turkey's energy problem solve fundamentally, and as soon as possible on the river delta ecosystems damage from dam construction work should be abandoned. Plans also related to the delta, not only created it, and give life to the delta area of the river basin must be taken into consideration.Keywords: Kızılırmak delta, dams, coast, coastline changes.