Karadeniz Bölgesi Maksimum Yağışlarının Atmosferik İndislerle İlişkisi

Abstract

Yağış verileri iklim özellikleri, ilkim değişikliği, ani yağışlar ve kuraklık üzerinde önem arz eden bir parametredir. Bu çalışmada atmosferik indislerinin Karadeniz Bölgesi maksimum yağışlarıyla ilişkisi ve baskın olan faz araştırılmıştır. Çalışmada kullanılan atmosferik indisler sırasıyla Kuzey Atlantik Salınımı (NAO), Arktik Salınım (SO) ve Güneyli Salınım (SO) indisleridir. Yağış verileri olarak Karadeniz Bölgesi'nde yer alan 17 yağış istasyonunun 1980 ocak ayından 2021 ekim ayına kadar olan günlük yağış verileri kullanılmıştır. Günlük yağış verileri kullanılarak aylık maksimum yağış verileri elde edilmiştir. Elde edilen aylık maksimum yağış verileri kullanılarak küresel atmosferik indisler arasında aylık, mevsimlik ve yıllık olmak üzere korelasyon analizleri yapılmıştır. korelasyon analizi sonuçları Student t testine göre α=0,05 ve α=0,1 önem seviyelerine göre değerlendirilmiştir. korelasyon sonuçlarına göre NAO, AO ve SO indislerinin her birinde aylık, mevsimlik ve yıllık ayrı ayrı değerlendirmelerin her birinde en az 2 istasyonda korelasyon belirlenmiştir. Baskın olan fazlar Karadeniz Bölgesi geneli için değerlendirildiğinde NAO indisi aylık değerlendirmede nisan, ağustos, eylül, ekim, kasım ve aralık aylarında genellikle NAO (+) fazı baskındır. Diğer aylarda genellikle NAO (-) fazı baskındır. Mevsimsel değerlendirmede kış mevsiminde genellikle NAO (+) fazı baskındır. Diğer mevsimlerde genellikle NAO (-) fazı baskındır. Yıllık değerlendirmede genellikle NAO (-) fazı baskındır. AO indisi aylık değerlendirmede ocak, nisan, mayıs, temmuz, eylül ve ekim aylarında genellikle AO (+) fazı baskındır. Diğer aylarda genellikle AO (-) fazı baskındır. Mevsimsel değerlendirmede sonbahar ve kış mevsimlerinde genellikle AO (+) fazı baskındır. Diğer mevsimlerde genellikle AO (-) fazı baskındır. Yıllık değerlendirmede genellikle AO (+) fazı baskındır. SO indisi aylık değerlendirmede Şubat, mart, mayıs, eylül ve ekim aylarında genellikle SO (+) fazı baskındır. Diğer aylarda genellikle SO (-) fazı baskındır. Mevsimsel değerlendirmede ilkbahar ve yaz mevsimlerinde genellikle SO (+) fazı baskındır. Diğer mevsimlerde genellikle SO (-) fazı baskındır. Yıllık değerlendirmede genellikle SO (+) fazı baskındır sonuçlarına ulaşılmıştır.Precipitation data is an important parameter on climate characteristics, climate change, sudden rains and drought. In this study, the relationship between atmospheric indices and the maximum precipitation in the Black Sea Region and the dominant phase were investigated. The atmospheric indices used in the study are the North Atlantic Oscillation (NAO), Arctic Oscillation (SO) and Southern Oscillation (SO), respectively. As precipitation data, daily precipitation data of 17 precipitation stations in the Black Sea Region from January 1980 to October 2021 were used. Monthly maximum precipitation data was obtained using daily precipitation data. Using the monthly maximum precipitation data obtained, monthly, seasonal and annual correlation analyzes were made between global atmospheric indices. Correlation analysis results were evaluated according to the Student t test at α=0.05 and α=0.1 significance levels. According to the correlation results, correlation was determined in at least 2 stations in each of the monthly, seasonal and annual evaluations for each of the NAO, AO and SO indices. When the dominant phases are evaluated for the Black Sea Region in general, the NAO (+) phase is generally dominant in the monthly evaluation of the NAO index in April, August, September, October, November and December. In other months, the NAO (-) phase is generally dominant. In seasonal evaluation, the NAO (+) phase is generally dominant in the winter season. In other seasons, the NAO (-) phase is generally dominant. In the annual evaluation, the NAO (-) phase is generally dominant. In the monthly evaluation of the AO index, the AO (+) phase is generally dominant in January, April, May, July, September and October. In other months, the AO (-) phase is generally dominant. In seasonal evaluation, the AO (+) phase is generally dominant in autumn and winter. In other seasons, the AO (-) phase is generally dominant. In the annual evaluation, the AO (+) phase is usually dominant. In the monthly evaluation of the SO index, the SO (+) phase is generally dominant in February, March, May, September and October. In other months, the SO (-) phase is generally dominant. In seasonal evaluation, the SO (+) phase is generally dominant in spring and summer. In other seasons, the SO (-) phase is generally dominant. In the annual evaluation, it was concluded that the SO (+) phase is generally dominant.