Sosyal Medyada Bireyleri Linç Etmeye İten Etkenler Üzerine Nitel Bir Araştırma

Abstract

Bu çalışma, sosyal medyada bireyleri linç etmeye iten etkenleri belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla kitle psikolojisi, sosyolojik kuramlar, nefret söylemi, linç kültürü ve bu kavramların sosyal medyayla ilişkisi tartışılmıştır. Kitle psikolojisi altında Gustave Le Bon ve Sigmund Freud'un düşünceleri; Philip Zimbardo'nun Kırık Camlar Teorisi temel olarak incelenmiştir. Bu konunun seçilme sebebiyse nefret söyleminin sosyal medyada gittikçe artan şiddetidir. Çalışma, nefret söylemi üretmenin altında yatan sebepleri konu almaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Twitter sosyal ağ sitesi kullanılarak elde edilen veriler, söylem analizi ve nitel içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmada kullanılan 66 twitter gönderisi çalışma için hazırlanmış olan nefret söylemi kategorilerine göre sınıflandırılmış, her bir kategoriden bir tweete söylem analizi uygulanmıştır. Sınıflandırma sonucu bireylerin 'öteki' olarak sınıflandırdıkları gruplara yönelik en fazla küfür/hakaret/aşağılama ve düşmanlık/savaş söylemi ürettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte 66 kullanıcıya görüşme talebinde bulunulmuş, katılım gösteren 12 kullanıcıyla yarı-yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Görüşme sonucunda bireyleri sosyal medyada nefret söylemi üretmeye iten psikolojik ve sosyolojik etkenlere ulaşılmıştır. Psikolojik etkenlerin başında ekonomik problemler, kendini toplum içinde değersiz hissetme, dikkat çekme, rahatlama, tepkisiz kalamama ve geçmişte yaşanılan manevi acılar dolayısıyla oluşan 'küfür hafızası' gelmektedir. Sosyolojik etkenlerin ise toplum bütünlüğüne tehdit, konfor alanının kısıtlanması ve toplumun kültür seviyesinin değişme ihtimali olduğu görülmektedir. Sosyal medyanın yeni iletişim dilinin nefret söylemi olduğu yani nefret söyleminin meşrulaştığı da görülmüştür. Yeni bir nefret söylemi üretme türü olarak 'öteki' gruplarının karşılaştırmayla birbirleri üzerinden ötekileştirme yapması da çalışmanın ortaya koyduğu diğer bir sonuçtur.This study aims to determine the factors that lead individuals to lynching on social media. For this purpose, mass psychology, sociological theories, hate speech, lynching culture and the relationship between these concepts and social media are discussed. The ideas of Gustave Le Bon and Sigmund Freud regarding mass psychology have been studied based on Philip Zimbardo's Theory of Broken Glass. The reason why this topic was chosen is the increasing violence of hate speech on social media. The study deals with the underlying reasons for producing hate speech. In the study, phenomenology pattern was used as one of the qualitative research methods. The data obtained using the Twitter social networking site were analyzed by discourse analysis and qualitative content analysis. 66 Twitter posts used in the research were classified according to the hate speech categories prepared for the study, and discourse analysis was applied to one tweet from each category. As a result of the classification, it was concluded that individuals mostly produced profanity/insult/humiliation and hostility/war discourses towards the groups they classified as 'they'. In addition, 66 users were requested to be interviewed, and semi-structured interviews were conducted with the volunteers, who were 12 in total. As a result of the interview, the psychological and sociological factors that pushed individuals to produce hate speech on social media were identified. The primary psychological factors included economic problems, feeling worthless in the society, attracting attention, relaxation, inability to remain unresponsive, and the 'blasphemy memory' formed due to the spiritual pain experienced in the past. Sociological factors included threatening the integrity of the society, restricting the comfort zone, and changing the cultural level of the society. It was also observed that the new communication language of social media was hate speech, that is, hate speech was legitimized. Another result of the study was that 'they' groups were marginalized over each other by comparison, as a new type of hate speech generation.