Muhafazakâr Habitus ve Sanal Mekân: Dindar Kadınların Sosyal Medyada Var Olma Sorunu

Abstract

Bu tez, yeni bir mekân tecrübesi olarak muhafazakâr habitusun sanal mekânda var olma biçimlerine odaklanmaktadır. Bedeninde İslami göstergeler taşıyan muhafazakâr kadınların sosyal medya içinde yürüttükleri tüketim odaklı ticari faaliyetler ve bu faaliyetlerin muhafazakârların günlük hayatına olan yansıması, çalışma içerisinde tüketim-mahremiyet ekseninde ele alınmıştır. Küresel kapitalist tüketim odaklı piyasa şartlarının kendini akışkan bir halde var edebildiği sanal mekânın muhafazakâr değer ve normlarını dönüştürücü etkisine rağmen, neden muhafazakârların bu mekânda var olmak için bu kadar istekli oldukları, çalışma boyunca sosyokültürel ve ekonomik faktörler göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Muhafazakâr sosyal medya tanınmış kişilerin ve onları takip eden kitlenin sanal mekân içindeki faaliyetleri gözlem altına alınarak sanal mekânın muhafazakâr habitusun tüketim odaklı küresel piyasa anlam sistemine eklemlenmesinde oynadığı kritik rol açığa çıkarılmaya çalışılmıştır. Sanal mekânın, muhafazakâr habitusun çelişkili doğasını ve kendine çizdiği bedensel sınırların yapaylığını nasıl ortaya çıkardığı ve birbirini nasıl dönüştürdüğü konusu çalışmanın temel izleklerinden biri olmuştur. Bu çerçevede çalışma, doğası itibariyle küresel olan bir mekânın muhafazakârların din, kadın, aile, mahremiyet gibi konulardaki anlayışlarına olan etkisini ve bu etkinin gerçek hayata olan yansımasını, alandan elde edilen veriler ışığında ele almayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, genelde muhafazakârların özelde ise dindar kadınların sanal mekân ve sosyal medyadaki varlıklarını, muhafazakâr habitusun çelişkili doğasını ortaya çıkaracak şekilde, muhafazakâr kişilerin gözünden nitel/anlayıcı bir perspektiften ele almaktadır. Araştırma sonucunda çalışma, sanal mekânın seküler yapısı içinde muhafazakâr kişilerin bireysel din anlayışlarını bazı spiritüel inançlarla zenginleştirdiklerini, İslami göstergelerin bu mekânda kendine yeni sınırlar edinmeye çalıştığını, sanal mekânın muhafazakâr kadınlara bir yandan tüketim odaklı ticari faaliyetlerini yürütmeleri için geniş bir alan sunarken diğer yandan da içinden geldikleri habitusun birçok değer ve normlarını görmezden gelmeye ittiğini tespit etmiştir.

This thesis focuses on the ways through which conservative habitus exists in virtual environment as a new experience of place. Consumption-oriented commercial activities carried out on social media by conservative women who bear islamic indicators on their bodies, and the reflection of these activities on daily lives of conservative people were discussed in this study within the context of consumption-privacy. The reasons why conservative people are so eager to exist in such a virtual environment which can liquidly create market conditions that are globally capitalist consumption oriented despite its influence to transform conservative values and norms were discussed by taking sociocultural and economic factors into consideration. This study aims to reveal the observations based on the activities of conservative, well-known people and their followers in virtual environment, and the critical role of virtual environment in integrating conservative habitus into consumption-oriented meaning system of global market. One of the main themes of this study is the issue of how virtual environment discloses the controversial nature of conservative habitus, artificiality of bodily boundaries which they define for themselves, and how they transform each other. In this context, in the light of obtained data the study aims to reveal the effect of an intrinsically global environment on conservative people's perceptions of issues such as religion, woman, family, privacy, and the reflection of this effect on real life. This study deals with the existence of conservative people in general, and particularly religious women, on virtual and social media from a qualitative/understanding perspective through the conservative people's points of view, and in such a way to reveal the contradictory nature of conservative habitus. Findings of the study suggest that within the secular structure of virtual media, conservative people enrich their individual understanding of religion with some spiritual beliefs, and Islamic indicators try to gain new borders. Findings of the study also reveal that while virtual media offers conservative women a large space to conduct their consumption-oriented commercial activities, it prompts them to ignore a number of values and norms of the habitus which they come from.