Tüketici Karmaşası ve Depresyon: 6 Şubat 2023 Depremi Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Deprem gibi beklenmedik ve ani nitelikteki doğa olayları, şiddeti ile orantılı bir şekilde tüketicileri olumsuz yönde etkilemektedir. Depremler yıkıcı özellikler taşıyan bir doğa olaylarıdır. Bu nedenle depremin tüketici davranışı üzerindeki etkilerinin ele alınması gerekmektedir. Depresyon ve tüketici karmaşası bu etkilerden biri olarak değerlendirilebilir. Bu çalışma; depresyon ile tüketici karmaşası arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Ayrıca depremden doğrudan etkilenen tüketicilerle, dolaylı olarak etkilenen tüketicilerin depresyon ile tüketici karmaşası düzeyleri arasındaki farklılıklar değerlendirilmiştir. Son olarak bu çalışmada depresyon ve tüketici karmaşasının demografik özellikler açısından farklılıkları incelenmiştir. Bu amaçlarla kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak 713 tüketiciye anket uygulanmıştır. Veri analizinde; iki gruplu değişkenlerde t testi, üç ve üzeri gruplu değişkenlerde ANOVA testi ve değişkenler arasındaki ilişkilerde korelasyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, depremden doğrudan etkilenmiş tüketicilerin depresyon ve tüketici karmaşası düzeyleri daha yüksektir. Ayrıca depresyon ile tüketici karmaşası arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu anlaşılmıştır. Son olarak tüketici karmaşası, demografik özelliklere göre farklılaşmamaktadır. Depresyon ise cinsiyet ve eğitim düzeyi gruplarında farklılaşmaktadır. Önceki araştırmalarda depresyon ve tüketici karmaşası arasındaki ilişkiyi araştıran bir araştırmaya rastlanılmamıştır. Tüketici karmaşası üzerine ise sınırlı çalışma bulunmaktadır. Bu çalışma, ilgili literatüre ve toplum ruh sağlığına katkıda bulunacak verileri açısından önem taşımaktadır.