Okul Çevre İlişkileri ve Okul Etkililiği Arasındaki İlişki

Abstract

Bu çalışmada öğretmen görüşlerine göre, okul-çevre ilişkileri ile okul etkililiği arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amaçlanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin okul-çevre ilişkilerini yerine getirme düzeyine ve okul etkililiğine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Bu görüşlerin cinsiyet, çalışma süresi, branş, öğrenim durumu, eğitim bölgesi, okul türü ve çevrenin sosyo-ekonomik durumu değişkenleri açısından farklılık gösterip göstermediği tespit edilmiştir. Betimsel bir çalışma olan bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2017-2018 eğitim öğretim yılında Samsun ili merkezinde bulunan İlkadım, Atakum, Canik ve Tekkeköy ilçelerindeki devlet okullarından seçilmiş olan, 9 anaokulu, 11 ilkokul, 12 ortaokul ve 12 lisede görevli 498 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Gül (2015) tarafından geliştirilen ve 22 maddeden oluşan 'Okul-Çevre İlişkileri Ölçeği' ile Günal (2014) tarafından geliştirilen ve 18 maddeden oluşan 'Okul Etkililiği Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırmada verilerin çözümlenmesi aşamasında aritmetik ortalama, standart sapma, Bağımsız t testi, One-Way Anova testi, Mann Whitney-U ve Kruskal-Wallis testleri, Dunnett's C ve Scheffe çoklu karşılaştırma testleri kullanılmıştır. Ayrıca öğretmen görüşlerinin okul-çevre ilişkilerinin okul etkililiğini ne şekilde yordadığını ortaya koymak için basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgular okul-çevre ilişkileri ile okul etkililiği arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Cinsiyet, çalışma süresi ve öğrenim durumu değişkenleri açısından öğretmenlerin okul-çevre ilişki düzeylerinde ve okul etkililiğine ilişkin görüşlerinde anlamlı bir farklılık olmadığı fakat eğitim bölgesi, okul türü ve çevrenin sosyo-ekonomik durumu değişkenleri açısından anlamlı farklılıklar oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul-çevre ilişkilerinin okul etkililiğini ne şekilde yordadığını ortaya koymak için yapılan basit doğrusal regresyon analizi sonucunda, okul-çevre ilişkilerinin okul etkililiğinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. Okul-çevre ilişkilerinin okul etkililiğindeki değişimin %23'ünü açıkladığı sonucuna varılmıştır. Okul-çevre ilişkileri, etkili okul oluşturma yolunda dikkate alınmalıdır. Okul-çevre ilişkileri eğitimin önemli bir boyutu olarak değerlendirilmelidir. Okul çevre ilişkilerinin yönetici, öğretmen, öğrenci, veli ve okul çevresinde bulunan diğer eğitim paydaşları tarafından geliştirilmesi yönünde birlikte çaba sarf edilmelidir. Anahtar Kelimeler: Etkili Okul, Okul Çevre-İlişkileri, Öğretmen

In this study, it was aimed to reveal the relationship between school-environment relations and school effectiveness according to teachers' opinions. Also teachers' opinions about the level of fulfillment of school-environment relations and school effectiveness were examined. It was determined whether these opinions differed in terms of gender, working period, branch, education level, educational region, type of school and socio-economic status of the environment. In this descriptive study, survey model was used. The sample of the study consisted of 498 teachers from 9 kindergartens, 11 primary schools, 12 secondary schools and 12 high schools selected from public schools in İlkadım, Atakum, Canik and Tekkeköy districts in Samsun city center in 2017-2018 academic year. In the research, 'School-Environment Relations Scale' that was developed by Gül (2015) and consisted of 22 items and also 'School Effectiveness Scale' that was developed by Günal (2014) and consisted of 18 items were used as data collection tool. Arithmetic mean, standard deviation, Independent t test, One-Way Anova test, Mann Whitney-U and Kruskal-Wallis tests, Dunnett's C and Scheffe multiple comparison tests were used in the analysis of the data. Also simple linear regression analysis was conducted to reveal how teachers' opinions predict school effectiveness. The findings revealed a positive and significant relationship between school-environment relations and school effectiveness. It was concluded that there was no significant difference in terms of gender, working period and educational status about level of school-environment relationship and school effectiveness but there were significant differences in terms of type of school, educational region and socio-economic status of the environment. As a result of simple linear regression analysis to determine how school-environment relations predict school effectiveness, it was found that school-environment relations was a significant predictor of school effectiveness. It was concluded that school-environment relations accounted for 23% of the change in school effectiveness. School-environment relations should be considered in the way of creating effective schools. School-environment relations should be considered as an important dimension of education. The effort should be consider together to develop school-environment relations by administrators, teachers, students, parents and other education stakeholders. Key Words: Effective School, School and Environment Relations, Teacher