Yöneticilerin Mizah Tarzının Çalışanların İş Yaşam Kaliteleri Üzerine Etkisinde Psikolojik Sermayenin Aracı Rolü: Bir Alan Araştırması

Abstract

Piyasa rekabetinin artması ve bireylerin örgütlere olan katkılarının öneminin farkına varılmasıyla birlikte işletmelerin uzun dönemli rekabet avantajı sağlayan faktörlere olan ilgisi artmaktadır. Sosyal ilişkilerde insanlara olumlu ve olumsuz pek çok etkisi olan mizahın, örgütler ve çalışanlar açısından da önemli bir faktör olduğu görülmektedir. İnsanlarla etkileşimde önemli unsurlardan biri olan mizah, farklı alanlardaki pek çok çalışmaya konu olmuştur. Yönetim alanındaki fonksiyonlarına bakıldığında mizah, örgütlerde pek çok farklı kavramla ilişkiler içerisinde olduğu görülmektedir. Bu araştırma yöneticilerin kullandıkları mizah tarzlarının çalışanların psikolojik sermayeleri ve iş yaşam kaliteleri üzerine etkisini araştırmaktadır. Bununla birlikte psikolojik sermayenin yöneticilerin mizah tarzı ile çalışanların iş yaşam kalitesi arasındaki ilişkide aracılık etkisini araştırmaktadır. Araştırma kapsamında anket yöntemi ile elde edilen veriler SPSS paket programı ve AMOS programı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Orta Karadeniz illerinden olan TÜİK Bölgesel Göstergelerinde TR83 bölgesi olarak geçen Samsun, Tokat, Çorum, Amasya illerindeki banka çalışanları oluşturmuştur. Araştırmanın sonuçlarına göre, yöneticilerin katılımcı mizah tarzı ve kendini geliştirici mizah tarzlarının çalışanların psikolojik sermayesini pozitif yönde, yöneticilerin saldırgan mizah tarzı ve kendini yıkıcı mizah tarzının çalışanların psikolojik sermayelerini negatif yönde etkilediği bulunmuştur. Yöneticilerin katılımcı, kendini geliştirici ve kendini yıkıcı mizah tarzlarının çalışanların iş yaşam kalitelerini pozitif yönde, saldırgan mizah tarzının ise negatif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışanların psikolojik sermayesinin iş yaşam kalitesini pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmış. Psikolojik sermayenin yöneticinin mizah tarzları ile çalışanların iş yaşam kalitesi arasındaki ilişkide kısmen aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır.With the increase in market competition and recognition of the importance of individuals' contributions to organizations, the interest of enterprises to factors that provide long-term competitive advantage increases. Humor, which has many positive and negative effects on people in social relations, is also an important factor for organizations and employees. Humor, which is one of the important elements in interaction with people, has been the subject of many studies in different fields. When the functions in the field of management are examined, it is seen that humor is in relations with many different concepts in organizations. This research investigates the effect of the humor styles used by the managers on the employees' psychological capital and their quality of work life. However, the relationship between the variables of research is the mediating effect of psychological capital between the humor style of managers and the quality of work life of employees. Within the scope of the research, the data obtained by the survey method were analyzed with SPSS package program and AMOS program. The sample of the study consisted of bank employees in Samsun, Tokat, Çorum and Amasya provinces, which are mentioned as TR83 region in TUIK of Central Black Sea Region. According to the results of the study, it was found that the affiliative humor style and self-enhancing humor styles of the managers positively affected the psychological capital of the employees, and the aggressive humor style and the self-defeating humor style of the managers negatively affected the employees' psychological capital. It was concluded that managers' affiliative, self-enhancing and self- defeating humor styles positively affect the quality of work life of employees and aggressive humor style negatively. It was concluded that the psychological capital of the employees positively affected the quality of work life. It was concluded that psychological capital partially mediated the relation between the humor styles of the managers and the quality of work life of the employees.