Domates Üretim Artıklarının Mikrobiyolojik Yöntemlerle Kompostlanması ve Üretilen Kompostun Tarımda Kullanımı

Abstract

Domates artık ve atığının mikrobiyolojik yöntemler ile kompostlanması, elde edilen kompostun (DK) sera denemesi ile yine domates bitkisinin verim ve verim unsurları ile toprak özelliklerine etkisinin belirlendiği tez çalışmasında, kompostlama işlemi klasik kompostlamanın aksine sadece büyükbaş hayvan gübresinden izole edilen mikroorganizmalar aracılığı ile sıralı yığın şeklinde windrow yöntemi ile sağlanmıştır. Toplam kompostlama süresi 90 gün sürmüştür. Kompostlama periyodunun başlangıcında kompost materyalinin C:N oranı 39.10 iken sürecin sonunda C:N oranınn 12.70'e düşmüştür. Elde edilen kompost killi tın bünyeli toprağa % 1, % 2, % 4 ve % 6 dozlarında ve yine aynı dozlarda optimum düzeydeki kimyasal gübre ile beraber verilmiş ve saksılarda domates bitkisi yetiştirilmiştir. Sera denemesi süresince üç farklı vejetasyon dönemi sonunda domates bitkisinin kuru madde, pH, EC, N, P, Na, K, Ca, Mg, Fe, Cu, Zn ve Mn içerikleri belirlenmiştir. Toprakların kimyasal özelliklerinden; pH, EC, organik madde, toplam N, alınabilir P, değişebilir Na, K, Ca, Mg, ve alınabilir Fe, Cu, Zn ve Mn içerikleri saptanmıştır. Biyolojik toprak özelliklerinden mikrobiyal biyokütle karbon (MBC), toprak solunumu (TS), dehidrogenaz enzim aktivitesi (DHA), katalaz enzim aktivitesi (KA) ve Cmic/Corg oranındaki değişimler belirlenmiştir. Toprakların biyolojik özellikleri ile kimyasal özellikleri arasında, toprakların biyolojik özelliklerinin birbirleri ile arasında, domates verimi ile toprağın kimyasal ve biyolojik özellikleri arasında genel olarak istatistiksel açıdan önemli ilişkiler bulunmuştur. Sera denemesi sonrasında tüm uygulamaların domates verimini arttırdığı belirlenmiş, en fazla verim ise % 1 DK+KG uygulaması sonrasında elde edilmiştir. Uygulamaların genel olarak bitkinin mineral madde kapsamını artırdığı belirlenmiştir. Uygulamalar sonrasında toprakta bitki besin elementlerinin arttığı ve biyolojik özelliklerin olumlu yönde etkilendiği belirlenmiştir.

In this thesis, composting of the post-harvest tomatoplant wastes and residues by microbiological methods, the effects of compost on the yield and yield components of tomato and soil properties were determined with greenhouse experiment. Composting process, unlike conventional composting methods, composting of the post-harvest tomato plant wastes and residues was carried out only inoculating with microorganisms obtained from animal manure by windrow method. Total composting period ended after 90 days. The C:N ratio of the compost material was 39.10 at the beginning of the composting period, while the C:N ratio decreased to 12.70 at the end of the process. The obtained compost clay loam was applied to the soil with 1%, 2%, 4% and 6% doses and at the same doses with optimum chemical fertilizer and tomato plant was grown in pots. During the greenhouse experiment at the end of 3 different vegetation period of tomato plant, it has been identified dry matter, pH, EC, N, P, Na, K, Ca, Mg, Fe, Cu, Zn ve Mn of plants. Chemical properties of soils, it has been identified pH, EC, organic matter, total N, receivable P, exchangeable Na, K, Ca, Mg, ve receivable Fe, Cu, Zn ve Mn. Biological properties of soils, it has been identified microbial biomass carbon (MBC), basal respiration (BR), dehydrogenase enzyme activity (DHA), catalase enzyme activity(CA) and Cmic/Corg ratio. There was a statistically significant relationships were found between the biological and chemical properties of soils, the biological properties of soils with each other, the tomato yield and the chemical and biological properties of the soil. After the greenhouse test, it was determined that all applications increased tomato yield and the highest yield was obtained after 1% DK + KG application. It was determined that the applications generally increased the mineral content of the plant. After the applications, it was determined that plant nutrients increased in soil and soil biological properties were positively affected.