Kedilerde Ovaryohisterektomi Sonrasında Ensizyon Yarasında Lokal Olarak Kullanılan Kitin Bazlı Hidrojel veya Bitkisel Bazlı Hidrojelin İyileşmeye Etkisinin İncelenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında, ovariohisterektomi (OHE) sonrası oluşan ensizyon yaralarının en hızlı şekilde iyileştirilmesi amaçlandı. Çalışmaya alınan kediler, kitin bazlı hidrojel (Chitligsan) uygulanan (Grup I, n=7), bitkisel bazlı hidrojel (Chenidine) uygulanan (Grup II, n=7) ve herhangi bir uygulama yapılmayan kontrol grubu (Grup III, n=7) olarak üç gruba ayrıldı. Postoperatif dönemde yara bölgesine 0. ile 7. günler arasında günlük olarak belirlenen hidrojeller sürüldü. Yara iyileşmesi, morfolojik olarak kanama, ödem, damarlanma, konjesyon ve dikiş hattında açılma olup olmadığına göre değerlendirildi. Aynı zamanda, serum total antioksidan kapasite (TAK) ve total oksidan durum (TOK) ölçümleri yapıldı. Bulgularda, 7. gün yara iyileşme oranı Grup II'de Grup III'e göre anlamlı bir artış gösterdi (p<0,05). Ayrıca, 3. gün TAK değeri Grup II'de Grup I'e göre anlamlı derecede azaldı (p<0,05), 7. gün TAK değeri ise Grup II'de Grup I'e göre anlamlı derecede arttığı gözlendi (p<0,05). TOK değerleri incelendiğinde, 3. gün Grup II'de Grup I ve Grup III'e göre anlamlı bir azalma gözlendi (p<0,05). Yara uzunluğu ile yara iyileşme oranı arasında güçlü negatif bir korelasyon bulundu (r=-0,717, p=0,000), bu da yara iyileşme oranı arttıkça yara uzunluğunun azaldığını göstermektedir. Yara iyileşme oranı ile TAK değerleri arasında zayıf pozitif bir korelasyon (r=0,352, p=0,022) ve yara uzunluğu ile TOK değeri arasında zayıf negatif bir korelasyon (r=-0,304, p=0,015) saptandı. Yara uzunluğu ile yaş arasında orta derecede negatif bir korelasyon (r=-0,56, p=0,010), yara iyileşme oranı ile TOK değeri arasında güçlü negatif bir korelasyon (r=-0,524, p=0,000) ve TAK değeri ile TOK değeri arasında çok güçlü negatif bir korelasyon (r=-0,906, p=0,000) bulundu. Sonuç olarak, bitkisel bazlı hidrojelin yara iyileşmesini hızlandırdığı ve oksidatif stres seviyelerini azalttığı gözlendi. Kitin bazlı hidrojelin ise iyileşme oranı veya oksidatif stres üzerinde belirgin bir etkisi olmadığı saptandı. Bu bulgular, oksidatif stres ve antioksidan kapasitenin yara iyileşme sürecindeki önemini vurgulamakta ve antioksidan tedavilerin yara iyileşmesini hızlandırma potansiyelini desteklemektedir. Gelecekte, daha geniş örneklemlerle ve farklı tedavi yöntemlerinin uzun vadeli etkilerini değerlendiren çalışmalar gerekmektedir.

This thesis aimed to achieve the fastest possible healing of incision wounds following ovariohysterectomy (OHE). The study included cats divided into three groups: Group I (n=7) received chitosan-based hydrogel (Chitligsan), Group II (n=7) received plant-based hydrogel (Chenidine), and Group III (n=7) was the control group with no treatment. Hydrogels were applied daily to the wound area from day 0 to day 7 during the postoperative period. Wound healing was evaluated based on bleeding, edema, vascularization, congestion, and any dehiscence at the suture line, while serum total antioxidant capacity (TAC) and total oxidant status (TOS) measurements were also performed. Results showed that on day 7, the wound healing rate was significantly higher in Group II compared to Group III (p<0.05). On day 3, TAC values in Group II were significantly lower compared to Group I (p<0.05), whereas on day 7, TAC values in Group II were significantly higher compared to Group I (p<0.05). TOS values on day 3 were significantly lower in Group II compared to Group I and Group III (p<0.05). A strong negative correlation was found between wound length and wound healing rate (r=-0.717, p=0.000), indicating that as the wound healing rate increased, wound length decreased. Weak positive and negative correlations were observed between wound healing rate and TAC values (r=0.352, p=0.022), and between wound length and TOS values (r=- 0.304, p=0.015), respectively. Additionally, moderate negative correlations were found between wound length and age (r=-0.56, p=0.010), strong negative correlations between wound healing rate and TOS values (r=-0.524, p=0.000), and very strong negative correlations between TAC and TOS values (r=-0.906, p=0.000). In conclusion, plant-based hydrogel was found to accelerate wound healing and reduce oxidative stress levels, whereas chitosan-based hydrogel did not show a significant effect on healing rate or oxidative stress. These findings highlight the importance of oxidative stress and antioxidant capacity in the wound healing process and support the potential of antioxidant treatments to enhance healing. Future studies should involve larger sample sizes and assess the long-term effects of different treatment methods.