Öğretmenlerin İşyeri Vefasızlık Algılarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi

Abstract

Bu çalışma, öğretmenlerin işyeri vefasızlık algılarının, örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, tarama (survey) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2020-2021 eğitim-öğretim yılı içinde Giresun ili, Görele, Espiye ve Tirebolu ilçelerindeki anaokulu, ilkokul ve ortaokul kurumlarındaki görevli 1089 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklemi ise araştırmanın evreninden seçkisiz örneklem yoluyla belirlenen 561 öğretmeni kapsamaktadır. Veri toplama aracı olarak 'İşyeri Vefasızlık Ölçeği' ve 'Örgütsel Vatandaşlık Ölçeklerinden' yararlanılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin algıladığı işyeri ortalama vefasızlık düzeyi ve alt boyutları 'Nadiren' düzeyinde bulunmuştur. İşyeri vefasızlık ölçeğinin 'Meslektaş Vefasızlığı' boyutu 'Yönetici Vefasızlığı' boyutundan daha yüksek çıkmıştır. Kadın ve erkek öğretmenlerin algıladığı işyeri vefasızlığı düzeyleri birbirine eşittir. Yönetici ve toplam vefasızlıkta yüksek lisans yapanlar, meslektaş vefasızlığında ise lisans mezunları lehine gerçekleşmiştir. Öğretmenlerin İşyeri Vefasızlık algıları yönetici, meslektaş ve toplam vefasızlığı bazında okul öncesi öğretmenlerinin puan ortalaması sınıf ve branş öğretmenlerininkinden daha yüksektir. Aynı şekilde anaokulu kurumunda görev yapmakta olan öğretmenlerin yönetici vefasızlığı boyutunda, ortaokul ve ilkokul kurumlarında görev yapan öğretmenlerden daha yüksek bulunmuştur. Meslektaş vefasızlığı boyutunda da, ilkokullarda, ortaokullardan anlamlı derecede daha yüksektir. Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranış düzeyleri 'ortalama düzeyde katılıyorum' şeklinde çıkmıştır. Kadın öğretmenlerin ÖVD düzeyleri, erkek öğretmenlere göre daha yüksektir. Lisans mezunu olan öğretmenlerin ÖVD düzeyleri, yüksek lisans mezunu olan öğretmenlerden yüksek bulunmuştur. Farklı okul türlerinde görev yapmakta olan öğretmenlerin düzeyleri birbirine eşittir. Öğretmenlerin İşyeri Vefasızlık Algıları ile Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları arasında negatif yönde ilişki elde edilmiştir. Yani İşyeri Vefasızlık Algısı düştükçe, öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranış düzeyleri artış göstermektedir. İşyeri vefasızlık puanları, örgütsel vatandaşlık davranışı değişkeni üzerinde anlamlı bir yordayıcıdır.This study was conducted to reveal the effect of teachers' perceptions of workplace disloyalty on their organizational citizenship behaviors. In the research, the survey model was used. The population of the research consists of 1089 teachers working in kindergarten, primary and secondary schools in Giresun province, Görele, Espiye and Tirebolu districts in the 2020-2021 academic year.The sample consists of 561 teachers determined by random sampling from the universe of the research. 'Workplace Disloyalty Scale' and 'Organizational Citizenship Scales' were used as data collection tools.In the study, the average level of disloyalty and sub-dimensions of the workplace perceived by the teachers were found at the level of 'Rarely'. The 'Co-worker Disloyalty' dimension of the workplace disloyalty scale was higher than the 'Manager Disloyalty' dimension. It was in favor of graduates in managerial and total disloyalty, and in favor of undergraduates in colleague disloyalty.The teachers' perceptions of Workplace Disloyalty are higher than that of the classroom and branch teachers on the basis of manager, colleague and total disloyalty.Likewise, teachers working in kindergarten institutions were found to be higher in the dimension of managerial disloyalty than teachers working in secondary and primary schools. In the dimension of colleague disloyalty, it is significantly higher in primary schools than in secondary schools. The organizational citizenship behavior levels of the teachers were found as 'I agree at the average level'. OVD levels of female teachers are higher than male teachers.OVD levels of the teachers with a bachelor's degree were found to be higher than those with a master's degree. OVD levels of teachers working in different school types are equal to each other.A negative correlation was obtained between the Perceptions of Teachers' Workplace Disloyalty and the Organizational Citizenship Behaviors of Teachers. Workplace disloyalty scores are a significant predictor of organizational citizenship behavior variable.