Türkçede Sözcük ve Dil Bilgisi İlişkisi: Dil Bilgisel Eşdizim Kalıpları

Abstract

Sözcük ve dil bilgisi arasında sıkı bir ilişki vardır. Dil bilgisinin tümünü ya da bir kısmınısözcükler belirler. Dil bilgisi sözcüklerin diğer sözlüksel unsurla sıklıkla kullanıldıklarısentagmatik çevrede oluşur. Ne kadar sözcük varsa o kadar da dil bilgisinin olduğu söylenebilir.Dil bilgisinin tümüyle belirlenmesi sözcüğün tüm dil bilgisel davranışlarının belirlenmesiyle ancakmümkündür. Buna karşın sözcüklerin kullanıldıkları belirgin dil bilgisi örüntüleri ve yaygın dilbilgisi kalıpları vardır ve bunlar derlem aracılığıyla kolaylıkla belirlenebilir. Dil bilgisel kalıplarsözcüğün belirli dil bilgisel kategorilerle ve dil bilgisel unsurlarla sıklıkla aynı dizimde birliktekullanılmasıyla oluşur. Bu çalışmada, sözlüksel unsurların, özellikle fiillerin hangi belirli veyaygın dil bilgisel eşdizim kalıpları meydana getirdiği, aynı dizimde sıklıkla ve öncelikle birliktekullanıldığı dil bilgisel kategori ve biçimbirimlerin neler olduğu ve hangi anlamsal ve işlevselayrımları ortaya çıkardığı belirlenmiştir.