Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Küresel Rekabet Edebilirlik Göstergeleri İlişkisi: Gana'da Bir Uygulama

Abstract

Ulusal rekabetçilik bir ülkenin yenilikçilik kapasitesi, ekonomik büyüme ve kalkınması için karşılaştırmalı üstünlüğünün kritik bir ölçüsü olarak kabul edilmektedir. Ulusal tasarrufları yetersiz olan ve dolayısıyla ekonomik kalkınma için sermaye birikiminin düşük olduğu ekonomilerde, ulusal rekabet gücü göstergelerinin alternatif bir sermaye kaynağı olarak Doğrudan Yabancı Yatırımları (DYY) çekmeye etkisinin analiz edilmesi gerekmektedir. Çalışma, Gana ekonomisinde küresel rekabet gücü göstergelerinin Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) girişleri üzerindeki etkileri araştırılmaktadır. Çalışma 2000-2018 dönemini kapsayan yıllık zaman serilerinden oluşmaktadır. Verilerin analizinde Genelleştirilmiş Lineer Model (GLM) kullanılmıştır. Ampirik sonuçlar makroekonomik istikrar, altyapı kalitesi, teknolojik hazır olma ve kurumsal çevrenin kalitesi gibi küresel rekabet göstergelerinin Gana'ya olan doğrudan yabancı yatırım girişleri üzerinde olumlu etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, küresel rekabet göstergeleri arasında teknolojik hazır olma değişkeninin istatistiksel olarak DYY akışının en önemli belirleyicisi olduğu ortaya çıkarken, ampirik sonuçlar DYY akışlarının altyapı kalitesinden bağımsız olarak meydana geldiğini de göstermektedir. Sonuç olarak, teknolojik hazır olma düzeyindeki iyileşmenin uzun vadede DYY girişlerini çekmek için daha iyi bir seçenek olacağı sonucuna varmıştır.National competitiveness is acknowledged as a critical measure of a nation's comparative advantages for innovation, economic growth and development. In the dire circumstance of inadequate national savings and hence low capital accumulation for economic development, the decision to analyse the effect of national competitiveness indicators on attracting Foreign Direct Investment (FDI) as an alternative source of capital to achieve the much-needed economic growth and development in Ghana was imminent. The study applied Generalized Linear Model (GLM) to analyse cross-sectional data covering the time period from 2000 to 2018 on Ghana to measure the effects of global competitiveness indicators on foreign direct investment inflows into the Ghanaian economy. Empirical results from the model estimations have shown that global competitiveness indicators such macroeconomic stability, quality of infrastructure, technological readiness and the quality of institutions considered in the study positively affects foreign direct investment inflows into Ghana. However, whiles competitiveness indicator technological readiness is revealed to be statistically a significant determinant of FDI flows into Ghana, the empirical results broadly suggest that FDI flows to Ghana occurs irrespective of infrastructural quality over the sample period. Based on results the author has concluded that improvement in technological readiness would be a better option to attract more and sustained FDI inflows in the long run.