Amasya İli Suluova İlçesinde Sığır Besiciliği Yapan İşletmelerin Etkinlik Analizi

Abstract

AMASYA İLİ SULUOVA İLÇESİNDE SIĞIR BESİCİLİĞİYAPAN İŞLETMELERİN ETKİNLİK ANALİZİÖZETBu araştırmanın amacı, Amasya ili Suluova ilçesinde sığır besiciliği yapan işletmelerdeetkinlik ölçümlerini hesaplamak ve ekonomik etkinliği belirleyen faktörleri ortaya koymaktır.Araştırmada kullanılan veriler 2004-2005 üretim dönemine ait olup, tabakalı tesadüfi örneklemeyöntemi ile seçilmiş 54 işletmeden anket yoluyla elde edilmiştir. İşletme düzeyinde etkinlikölçümlerinin tahmininde veri zarflama yöntemi kullanılmıştır. Ekonomik etkinliği belirleyenfaktörler tobit modeli ile tahmin edilmiştir. Araştırma bulguları, büyük işletmelerin, diğerlerineoranla daha başarılı olduğunu, küçük ve orta ölçekteki işletmelerin daha fazla likidite problemiile karşılaştığını göstermiştir. Araştırmada ayrıca, kültür ırkı besi hayvanlarından sağlanan karkasrandımanının diğerlerinden daha yüksek olduğu ve bir kg canlı ağırlık artışı için; yerli vemelez ırklarda 12 kg, kültür ırklarında ise 11 kg yem yedirildiği saptanmıştır.Etkinlik analizi sonuçları, inceleme alanında teknik olarak etkin olmayan işletmelerin,üretimde hiçbir azalma olmaksızın girdilerini %8 oranında azaltabileceğini göstermiştir.İşletmelerin küçük olmaları, teknik yetersizliğin en önemli sebebi olarak belirlenmiştir.İşletmelerin üretim faktörlerini optimum kullandıkları da söylenemez. İnceleme alanında,ekonomik etkinlik üzerine işletme büyüklüğü, deneyim ve meraya çıkma durumudeğişkenlerinin negatif yönde; işletme sahibinin eğitim durumu, aile büyüklüğü, kredi kullanımı,yem bitkilerine ayrılan arazi büyüklüğü, besi süresi, yemleme sayısı, kültür ırkı hayvanlarınoranı, kayıt tutma durumu ve yayım servisleri ile bağlantı sıklığı değişkenlerinin pozitif yöndeetkiye sahip olduğu belirlenmiştir.İyi planlanmış yayım çalışmaları ile çiftçi eğitim programlarının uygulanması,çiftçilerin eğitim seviyesini yükseltecek ve çiftçilerin kredi kaynaklarına ulaşımınıkolaylaştıracak stratejilerin geliştirilmesinin, işletmelerde kayıt tutmanın yaygınlaştırılmasınıninceleme alanında ekonomik etkinliği artırılabilecektir.Anahtar Kelimeler : Sığır besiciliği, ekonomik analiz, etkinlik ölçümleri, veri zarflama analizi,tobit modeliEFFICIENCY ANALYSIS OF CATTLE FATTENING FARMS IN SULUOVADISTRICT OF AMASYA , TURKEYABSTRACTThe purposes of this research are to calculate efficiency measures of sample cattlefattening farms and to explore determinants of economic efficiency in Suluova district ofAmasya province, Turkey. Randomly selected 54 farmers were interviewed to obtain farm leveldata in 2004-2005 production periods. Data Envelopment Analysis (DEA) was used to calculateefficiency measures of the cattle fattening farms in the region. Parameters belong the factorsinfluencing the economic efficiency were estimated by using Tobit model. Research resultsrevealed that large farms was more successful than others and small and medium farms facedwith liquidity problems compared to large ones. In addition to them, it was fixed that carcassweight of European breed was more than cross breed and native breed, and the amount ofsupplied feed per kg meat production was 12 kg for cross and native breed while that ofEuropean breed was 11 kg.The results of the efficiency analysis showed that the average output of farmers in Suluovawould increase 8% under prevailing technology. The main reason of this was operating smallerscale compared to optimum. Similarly, sample farms did not allocate their factors efficiently. Inthe research area, the variables of farm size, experience of farm operators and pasture usenegatively affected the economic efficiency. However, schooling, family size, credit use, landallocated to feed crops, fattening period, feeding frequency, the ratio of European breed,keeping record and frequency of contact with extension service showed positive relationshipwith economic efficiency. Therefore, this study suggested strategies such as providing betterextension services and farmers training program, raising educational level of farmers, providingfarmers with greater access to credit and encouragement of farmers to keep record to enhanceeconomic efficiency in cattle fattening farms.Key words: Cattle fattening, economic analysis, efficiency measures, data envelopmentanalysis, tobit model