Kıssa-i Anter (3. Cilt H.1147 205b-409a) [İnceleme-Metin-Sözlük]

Abstract

Anter bin Şeddâd, Arap edebiyatının altın çağlarını yaşadığı Câhiliye döneminde yaşamış yedi büyük şairden biridir. Köle olarak doğmasına rağmen gösterdiği üstün başarılarla özgürlüğüne kavuşmuş, kabilesini korumak için büyük savaşlar kazanmıştır. Cesareti, şiir sanatındaki üstün maharetleri ve örnek bir kişiliğe sahip olması, Araplar tarafından benimsenmesini ve hakkında menkıbeler yazılmasını sağlamıştır. Sîretü'l-Anter, İstanbul'u bilim ve kültür merkezi yapmak isteyen Fatih Sultan Mehmed'in de dikkatini cezbetmiştir. 1477 yılında Fatih'in emriyle bu eser, üç cilt halinde Arapçadan Türkçeye tercüme edilmiştir. Kıssa-i Anter'in farklı nüshaları incelendiğinde eserlerdeki kıraat kayıtlarından gerek saray eşrafı gerek toplum tarafından beğenilerek okunduğu anlaşılmaktadır. Çalışmamızın konusunu, Kıssa-i Anter'in Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Hazine Bölümü H.1147 arşiv numarası ile kayıtlı olan üçüncü cildinin 205b-409a varakları arasındaki metni oluşturmaktadır. Çalışmada transkripsiyonlu metnin hazırlanması, incelenmesi ve seçme sözlüğünün oluşturulması hedeflenmiştir. Çalışmamızın amacı, Kıssa-i Anter'i Arap asıllı Türk alfabesinden Latin asıllı Türk alfabesine aktararak bilim ve kültür âleminin istifadesine sunmaktır. Çalışmamızın birinci bölümünde Anter'in hayatı ve edebi kişiliği, divanı, muallakası, Sîretü'l-Anter ve yazma nüshası hususunda bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde eser, muhteva ve imlâ özellikleri açısından incelenmektedir. Üçüncü bölümde Kıssa-i Anter'in 3. cildinin 205b-409a bölümünün transkripsiyonlu metni mevcuttur. Dördüncü bölümde ise metne ait seçme bir sözlüğe yer verilmiştir. Anahtar Sözcükler: Kıssa-i Anter, 15.Yüzyıl, klasik Türk edebiyatı, mensur metinlerAntar ibn Shaddad is one of the seven great poets who lived in the Jahiliyyah Period when Arab literature lived its golden ages. Despite his birth as a slave, he gained freedom through his outstanding achievements and won great battles for protecting his tribe. His courage, his superior skills in poetry and his exemplary personality; he has been adopted by the Arabs and written about them. Also, Sirat Antar attracted Sultan Mehmed the Conqueror's attention, who wanted to make Istanbul a science and culture center. This work was translated into 3 volumes from Arabic to Turkish with Sultan Mehmed the Conqueror's order in 1477. The translator of the work which contains the features of Old Anatolian Turkish is not clear yet. When the records of the kept library are examined, it is understood that they are liked and read by both palace notables and the public. The subject of our study is the text between the 205b-409a leaves of the third volume of Qıssa-i Antar which is registered in the Library of the Topkapı Palace Museum and which is registered with the archive number of Treasury Department H.1147. In the study, it is aimed to prepare the transcriptional text, analyze, and create a selection dictionary. The most important aim of our study is to transfer the Qıssa-i Antar from the Turkish alphabet of Arabic origin to the Turkish alphabet of Latin origin and present it for the benefit of science and culture. In the first part of our study, information about Antar's life and literary personality, divan, Mu'allaqah, Sirat Antar, and writing copy is given. In the second part, the work is examined in terms of its content and orthography. In the third chapter, the transcription text of the section 205b-409a of the third volume of Qıssa-i Antar is given. In the fourth section, a selected dictionary of the text is included. Keywords: Qıssa-i Antar, 15th Century, classical Turkish Literature, prose texts.