Samsun'daki Eğitim ASM'lere Başvuran Yaşlılarda Potansiyel Uygunsuz İlaç Kullanımının Time To Stop Kriterlerine Göre Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma Samsun'daki Eğitim Aile Sağlığı Merkezleri'ne başvuran yaşlılarda potansiyel uygunsuz ilaç kullanımının TIME to STOP kriterlerine göre değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Yöntem: Bu araştırma kesitsel tipte bir çalışmadır. Mart–Mayıs 2022 tarihleri arasında Samsun'daki Eğitim Aile Sağlığı Merkezleri'ne başvuran 65 yaş ve üzeri 260 kişi üzerinde yapılmıştır. Hastalara sosyodemografik özellikleri ve tıbbi bilgileriyle ilgili sorular bulunan anket yüz yüze doldurulmuştur. Bilgiler TIME to STOP kriterlerine göre değerlendirilmiş ve kriter ihlalinin bulunması potansiyel uygunsuz ilaç kullanımını olarak nitelendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan hastaların yaş ortalaması 72,6 ± 6,7 yıl olarak bulundu. Hastaların %87,3'ünde multimorbidite, %61,5'inde polifarmasi tespit edilmiştir. Potansiyel uygunsuz ilaç kullanım prevalansı %60,8 görülürken en sık ihlal edilen 3 sistem sırasıyla gastrointestinal sistem, kas iskelet sistemi ve santral sinir sistemi olmuştur. Potansiyel uygunsuz ilaç kullanımı yaşı büyük olanlarda, kadın cinsiyette, geliri giderinden az olanlarda, eğitim düzeyi düşük olanlarda, son 1 yıl içinde acil başvuru öyküsü olanlarda, kronik hastalık sayısı fazla olanlarda, multimorbidite varlığında, ilaç sayısı fazla olanlarda ve polifarmasi olanlarda daha sık bulunmuştur. Sonuç: Çalışmaya katılan hastaların çoğunluğunda potansiyel uygunsuz ilaç kullanımı görülmüştür. Bu sıklık sağlık sunucularında endişe uyandırmalı ve çözüm için müdahaleler geliştirilmelidir. Uygunsuz ilaç kullanımının TIME kriterleri ile taranması farkındalığı artırabilir. Ayrıca Türkiye'ye özgü kriterleri kullanarak yaptığımız çalışmamızın hem ülkemizdeki hem de dünyadaki diğer çalışmalara karşılaştırma yapmak için değerli sonuçlar verdiğini düşünmekteyiz. Anahtar Sözcükler, polifarmasi, uygunsuz, yaşlı, TIME, STOP

Aim: This study aims to evaluate the potential inappropriate medication use in the elders who applied to the Training Family Health Centers in Samsun according to the TIME to STOP criteria. Methods: This research which is a cross-sectional type of study is worked on 260 people aged 65 and over who applied to Ondokuz Mayıs University Training and Family Health Centers between March 2022 and May 2022. The questions about their sociodemographic characteristics and medical information were asked to the patients and the questionnaire was filled in face to face. The informations were evaluated according to the TIME to STOP criteria, and the finding of a violation of the criteria in informations was considered as potentially inappropriate medication use. The data were analyzed using IBM SPSS Statistics version21, and p<0.05 was considered statistically significant. Results: The mean age of the patients participating in the study was determined as 72.6 ± 6.7 years. Multimorbidity was found in 87.3% of the patients, and polypharmacy was found in 61.5% of them. While the prevalence of potential inappropriate medication use was 60.8%, the 3 most frequently violated systems were gastrointestinal system, musculoskeletal system, and central nervous system. The potential inappropriate medication use was found to be more common in the elderly people, female gender, low-income people, undereducated people, people with a history of emergency admission in the past 1 year, people with a high number of chronic diseases, high number of medications, and people with multimorbidity and polypharmacy. Conclusions: The inappropriate medication use is observed in the majority of patients who participate in this work. This frequency should concern among healthcare providers, and interferences should be developed to deal with this problem. Scanning of inappropriate medication use with TIME criteria can increase awareness. In addition, we think that our study, using Turkey-specific criteria, gives valuable results to compare with other studies both in our country and in the world. Keywords, polypharmacy, inappropriate, elderly, TIME, STOP