Farklı Sodyum Absorpsiyon Oranına Sahip Sulama Sularının Toprak Tuzluluğu ve Sodyumluluğu ile Fasulye (Phaseolus Vulgaris L.) Bitkisinin Gelişimine ve Verimine Olan Etkilerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanında farklı Sodyum Absorpsiyon Oranına (SAR) sahip sulama sularının toprak tuzluluğu ve sodyumluluğu ile fasulye (Phaseolus vulgaris L.) bitkisinin gelişimine ve büyüme parametreleri, bitki su tüketimi, klorofil içeriği, stoma iletkenliği, toprak sodyumluluğu üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Deneme üzeri plastik örtü ile kaplanmış 120 m2' lik serada Temmuz-Ağustos-Eylül döneminde yapılmıştır. Bu amaçla biri kontrol olmak üzere S0 (SAR=0), üç adet te farklı SAR düzeyine sahip S1 (SAR=15), S2 (SAR=30), S3 (SAR=40) arasında değişen 4 farklı sodyum seviyesindeki sular ile sulanmıştır. Çalışmada öngörülen farklı sodyumluluk seviyesine sahip sulama sularının hazırlanmasında CaCl2, MgSO4, ve NaCl sodyumları kullanılmıştır. Böylece her bir konu 4 tekerrürlü olduğundan, çalışma (4 konu x 4 tekerrür ) toplamda 16 saksıda yürütülmüştür. Çalışma sonucunda sulama suyu sodyumluluk düzeyindeki artış ile meyve yaş ağırlığı, yaprak yaş ağırlığı, yaprak kuru ağırlığı, sap ve kök yaş ağırlıkları, sap ve kök kuru ağırlığı, bitki boyu, bitki yaş ağırlığı, bitki su tüketimi, klorofil içeriği (sulama öncesi, sulama sonrası), drenaj suyu pH'ı, stoma iletkenliği ve hidrolik iletkenliğinde azalmaya sebep olduğu bulunmuştur. Sulama suyu sodyumluluğu arttıkça meyve sodyum içeriği, drenaj suyu ve toprak EC'si ile toprakların değişebilir sodyum yüzdesi (ESP) artmıştır. Konu uygulamalarına göre verim tepki etmeni 2.41 olarak belirlenmiştir. En yüksek verim sulama suyu sodyumluğu S0 (SAR0) olan sulama konusundan alınmıştır. En az verim alınan konu ise sulama suyu sodyumluluk değeri SAR 40 olan S40 konusunda olmuştur. Fasulye bitkisinde birim sodyumluluk artışına karşın meyve ağırlığında %2 azalma meydana gelmiştir. Elde edilen verilere göre fasulye bitkisinin sodyumluluğa duyarlı olduğu tespit edilmiştir.This study was carried in the research area of Ondokuz Mayis University Faculty of Agriculture the effect of different sodium adsorption ratio (SAR) related to the soil salinity and sodium on the development, growth parameters. Plant water consumption chlorophyll content, stoma conductance of bean and the sodium of soil. The experiment was conducted in 120m2 in the plastic greenhouse during 3 months July, August and September. Four different for level of sodium adsorption ratio S1 (SAR=15), S2 (SAR=30) and S3 (SAR=40) were applied. Different levels of sodium in the water of irrigation CaCl2, MgSO4, and NaCl were prepared. In this way four repetition (4 subject x 4 repetitions) sum of 16 pots was conducted. In the result with the increase of level of sodium fruit wet weight, leaf wet weight, leaf dry weight, plantscape and plant root wet weights, plantscape and plant root dry weights, plant height, plant wet weight, plant water consumption, chlorophyll content (before irrigation, after treatment), drainage water pH , stoma conductivity and hydraulic conductivity decrease. With the increase of sodium in the water of irrigation the water of pant sodium content, drainage EC of soil Exchangeable Sodium Percentage (ESP) increased. The yield react to factor for sodium was determined to be 2.41. The highest yield was determined in plants irrigated by the water of irrigation S0 (SAR0). The lowest yield were reported from plants irrigated by S40 (SAR40). In bean with the increased of the content of sodium the weight of fruit decreased with %2. According to the data, the plant of bean is critical to sodium.