Farklı Tarımsal Artıkların Pleurotus Eryngii Mantar Üretiminde Kullanım Olanakları

Abstract

Bu çalışmanın amacı fazla miktarda açığa çıkan gül işleme artığı (GA) ve sarımsak artığının (SA) Pleurotus eryngii (DC. ex Fr.) Quel. yetiştiriciliğinde yetiştirme ortamı olarak kullanılabilme olanakları ile bu yetiştirme ortamlarının P. eryngii mantarının verim, biyolojik etkinliği (BE) ve kalitesi üzerine etkisini belirlemektir. Denemede P. eryngii 3065 çeşidi kullanılmıştır. Çalışmada kavak talaşına (KT) %5, 10, 15, 20 ve 25 oranlarında GA ve SA ilave edilerek hazırlanan ortamlar kendi arasında olacak şekilde 100KT ortamı (kontrol) ile karşılaştırılmıştır. KT, GA ve SA materyallerinin ve bu materyallerden hazırlanan ortamların sterilizasyon sonrası, misel gelişim sonrası, birinci hasat ve hasat sonrası dönemlerinden alınan örneklerde pH, nem, kül, OM, C, N, C:N, lignin ve mineral madde miktarları tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda kontrol ve GA ilave edilerek hazırlanan yetiştirme ortamlarının verimleri arasında (152.60-217.80 g torba-1) istatistiksel olarak fark bulunmamıştır. 95KT+5GA ortamının BE ve üretim oranı, diğer ortamların BE ve üretim oranı değerlerinden istatistiksel olarak önemli düzeyde düşük bulunmuştur. Sarımsak artıklarından hazırlanan ortamlarda ise en yüksek verim, BE ve üretim oranı (314.60 g torba-1, %84.94 ve 0.74) 75KT+25SA ortamından elde edilmiş, bunun arasında istatistiksel fark bulunmayan 80KT+20SA ortamı (251.20 g torba-1, %84.78 ve 0.71) izlemiştir. Gül işleme ve sarımsak artıklarının P. eryngii yetiştiriciliğinde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Pleurotus eryngii; mantar; sarımsak artıkları; gül işleme artıkları; verim; biyolojik etkinlik.The objective of this study was to determine the possible use of rose processing waste and garlic waste existed in a large amount in Pleurotus eryngii (DC. ex Fr.) Quel. cultivation as substrate and also determine the effects of those substrates on yield, biological efficiency (BE) and quality of Pleurotus eryngii. mushroom. P.eryngii 3065 strain was used in the study. In this study, substrates prepared by supplemented poplar sawdust (PS) with the of rose processing waste (RW) and garlic waste (GW) in the rate of 5, 10, 15, 20 and 25% were compared with the 100PS (control) substrate separately. pH, moisture content, ash, organic matter, carbon (C), nitrogen (N), C:N ratios, lignin and mineral nutrient contents of PS, RW and GW materials and substrates prepared by those materials were determined in the samples that were taken after sterilization, after mycelium growth period, at first harvest and after harvesting time. In the results of the study, no statistically significant difference was found between the yields of substrates supplemented with RW (152.60-215.00 g bag-1) and control (217.80 g bag-1). BE and production rate of 95KT+5GA substrate was significantly lower than that of other substrates. The highest yield, BE and production rate were obtained from 75PS+25GW substrate (314.60 g torba-1, 84.94% and 0.74%), this was followed by 80PS+20GW substrate (251.20 g torba-1, 84.78% and 0.71%) which was not statistically different with 75PS+25GW. It was concluded that rose processing waste and garlic waste can be used in P. eryngii cultivation. Key Words: Pleurotus eryngii; mushroom; garlic wastes; rose processing waste; yield; biological efficiency.