Koyunlarda Omega 3 ve 6 Yağ Asitlerinin Bazı Üreme Parametrelerine Etkileri

Abstract

Ruminantlarda Omega-3 (n-3) ve Omega-6 (n-6) yağ asitlerince zengin rasyonların üreme ile ilgili hormonların (progesteron, prostaglandin, oestradiol vb.) sentezini ve kandaki konsantrasyonlarını değiştirerek üreme performansı üzerinde etkili olabileceği belirtilmektedir. Dolayısıyla, bu çalışmanın amacı, çiftleşme öncesi ve sonrası dönemde periyotta rasyonun n-6 ve n-3 miktarının kısa süreli değişiminin, koyunlarda plazma hormon (progesteron, prostaglandin ve östradiol) konsantrasyonu ve ovaryum aktivitesi (korpus luteum ve follikül sayısı ile korpus luteum ve ovaryum ağırlıkları) üzerine etkisinin olup olmadığını belirlemektir. Bu amaçla, ortalama 43.26 ± 3.97 kg canlı ağırlıkta toplam 44 baş (2.-3. doğumunu yapmış) Karayaka ırkı koyundan referans kızgınlıkları belirlenenler, kontrol (K), n-6+n-3, K+n-3, n-6+K olmak üzere 4 muamele grubundan birisine rastgele dağıtılmıştır. Hayvanlar, yaşama payı düzeyinde %65 kaba ve %35 kesif yemden oluşan bazal rasyon ile çiftleşme öncesi bir kızgınlık döngüsü uzunluğunca, çiftleşme sonrası ise 15 gün boyunca yemlenmiştir. Deneme gruplarında (n-6+n-3, K+n-3 ve n-6+K) bu bazal rasyona, rumende hidrojenasyona karşı korunmuş n-6 ve n-3 yağ asitlerinin biri veya ikisi ilave edilerek oluşturulmuştur.Progesteron analizi deneme süresince 3 gün arayla, östradiol-17ß analizi kızgınlık döngüsünün 15. gününden başlayıp çiftleşme sonrası 3. güne kadar her gün ve Prostglandin (PGFM) analizi doğal kızgınlık döngüsünün 13. gününden başlayıp 16. gününe kadar 2 saat ara ile alınan kan örneklerinde yapılmıştır. Çiftleştirme sonrası 16. günde koyunlar kesilerek korpus luteum ve follikül sayısı ile korpus luteum ve ovaryum ağırlıkları belirlenmiştir.Çiftleşme öncesi dönemde n-6 rasyonu ile beslenen koyunlarda plazma progesteron (P<0.05), bazal ve pik PGFM (P<0.01) ve plazma PGFM (P<0.01) konsantrasyonları, K grubu koyunlarınkinden daha yüksek bulunmuştur. Korpus luteum sayısı, n-6+n-3 rasyon ile yemlenen koyunlarda, K ve n-6+K rasyon ile yemlenen koyunlardan daha yüksek bulunmuştur (P<0.05). Küçük follikül sayısı, n-6+K, K+n-3 ve n-6+n3 rasyonu ile beslenen koyunlarda, K rasyonu ile beslenen koyunlardan daha düşük bulunurken (P<0.05), büyük follikül sayısı, n-6+K ve K+n-3 rasyonu ile beslenen koyunlarda, K rasyonu ile beslenen koyunlardan daha düşük bulunmuştur (P<0.05).Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, koyunlarda çiftleşme öncesi dönemde n-6 içeriği zengin rasyonun plazma progesteron ve prostaglandin konsantrasyonlarını artırdığını, çiftleştirme sonrası dönemde n-3 içeriği zengin rasyonun ise plazma progesteron konsantrasyonunu etkilemediğini göstermiştir. Böylece koyunlarda rasyonun n-6 ve n-3 yağ asitleri içeriğinin çiftleştirme periyodunda kısa süreli değişiminden ovaryum aktivitesinin olumlu yönde etkilendiği söylenebilir.

It is indicated that rations rich in Omega-3 (n-3) and Omega-6 (n-6) fatty acids post-mating can affect reproductive performance by changing the synthesis of reproductive hormones (progesteron, prostaglandin, oestradiol etc.) and their blood concentrations. The aim of this study was to determine whether the short term changes in n-6 and n-3 contents of the rations affect the plasma hormone (progesteron, prostaglandin and ostradiol) concentrations and ovarian activity (numbers of corpora lutea and follicles and ovarium weights). For this purpose, a total of 44 Karayaka ewes (multiparous, 4-5 years old) were used and the ewes with detected reference heat were randomly allocated to one of 4 treatment groups (C, n-6+n-3, C+n-3, n-6+C). Ewes were fed a basal ration (65% forage+35% concentrate) at maintenance level over an estrus cycle period during pre-mating and over 15 days post-mating. n-6 and n-3 fatty acids protected from ruminal biohydrogenation were added to this basal ration in treatment groups (n-6+n-3, C+n-3 ve n-6+C).While progesterone analysis was done with 3 day intervals during the experimental period, estradiol-17ß analysis was done daily from the 15th day of ostrus cycle to 3rd day after mating and Prostoglandin (PGFM) analysis was done in blood samples taken with 2 hour intervals between the 13rd day and 16th day of natural ostrus cycle. Ewes were slaughtered on day 16 post-mating and the numbers of corpora lutea (CL) and follicles and the weights of corpus luteum and ovarium were determined.Plasma progesterone (P<0.05), basal and peak PGFM (P<0.01) and plasma PGFM (P<0.01) concentrations in ewes fed n-6 ration during pre-mating period were found higher than those ewes fed C ration. CL numbers were higher in ewes fed n-6+n-3 ration compared to those fed C and n-6+C rations (P<0.05). While the numbers of small follicules were lower in ewes fed n-6+C, C+n-3 and n-6+n3 rations than those fed C ration (P<0.05), numbers of large follicles were lower in n-6+C and C+n-3 rations compared to those in C ration (P<0.05).The results of this study indicate that rations rich in n-6 fatty acids increased the plasma progesterone and prostaglandin concentrations during pre-mating period and rations rich in n-3 fatty acids did not affect the plasma progesterone concentrations during the post-mating period. Thus, it can be concluded that short-term changes in n-6 and n-3 contents of rations affect the ovarian activity in a positive manner.