Yaygın Tip Sosyal Fobide Nörokognitif Fonksiyonlar

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, sosyal fobi hastalarının nörokognitif fonksiyonlarının değerlendirilmesi; bu fonksiyonların hastalığın şiddeti, anksiyete düzeyleri ve bazı sosyodemografik faktörlerle ilişkisinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışma, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Psikiyatri Kliniğinde yaygın tip sosyal fobi tanısıyla takip edilen 30 hasta ve bu hasta grubuyla yaş ve cinsiyet açısından eşleştirilmiş 30 kişilik sağlıklı kontrol grubuyla yapılmıştır. Hastalar Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HADÖ), Durumluluk Sürekli Kaygı Envanteri (DSKE) ve Liebowitz Sosyal Anksiyete Ölçeği (LSAÖ) ile değerlendirilmiştir. Her iki gruba Wiskonsin Kart Eşleme Testi (WKET), Stroop testi, İşitsel-Sözel Öğrenme Testi (İSÖT), İz Sürme Testi (İST) A ve B formları uygulanarak, grupların nörokognitif test performansları karşılaştırılmıştır. Bulgular: Sosyal fobi hastaları, WKET?de toplam hata sayısı, perseveratif hata sayısı, nonperseveratif hata sayısı, tamamlanan kategori sayısı; İST-A ve B formunu tamamlama süreleri; Stroop testi birinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci bölüm tamamlama süreleri ve İSÖT anlık bellek puanları açısından, kontrol grubundan daha düşük performans gösterdi. Hasta grubunda DSKE ve HADÖ puanları ile nörokognitif test skorları arasında korelasyon yok iken; LSAÖ alt puanları ile Stroop testi birinci, üçüncü ve dördüncü bölüm tamamlama süreleri arasında pozitif korelasyon vardı. Ayrıca hastaların Stroop testi beşinci bölüm tamamlama süreleri ile LSAÖ kaçınma ve toplam puanları arasında pozitif korelasyon saptandı. Sosyal fobi hastalarının bellek fonksiyonları yaş ile negatif koreleydi. Hastaların eğitim süreleri ile İST-A ve B formu tamamlama süreleri, WKET toplam hata, perseveratif hata ve nonperseveratif hata sayıları arasında negatif korelasyon vardı. Eğitim süresi ile WKET tamamlanan kategori sayısı ve gecikmiş hatırlama puanları arasında ise pozitif korelasyon olduğu görüldü. Sonuç: Çalışmanın sonucunda sosyal fobi hastalarının dikkat, yürütücü işlevler ve anlık bellek performanslarının sağlıklı kontrollere göre daha bozuk olduğu görüldü. Sosyal fobi hastalarında yaş arttıkça bellek fonksiyonlarının bozulduğu saptandı. Anahtar Sözcükler: Sosyal fobi, nörokognitif fonksiyonlar, yürütücü işlevler, dikkat, bellek.

Objective: The purpose of this study was to evaluate neurocognitive functions of social phobic patients, and to investigate the relationship of these functions with the severity of the disease, anxiety levels and several sociodemographic factors. Materials and Methods: The study was performed on 30 patients who had been diagnosed with generalized type social phobia at Psychiatry Clinic of Ondokuz Mayıs University, and a healthy control group of 30 people matched up with the patient group by age and gender. The patients were assessed by the Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A), State-Trait Anxiety Inventory (STAI) and Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS). Both of the groups had Wisconsin Card Sorting Test (WCST), Stroop test, Auditory Verbal Learning Test (AVLT), A and B forms of Trail Making Test (TMT) to compare neurocognitive test performance of the groups. Findings: Social phobic patients had lower performance than the control group for total number of errors, number of perseverative errors, number of non-perseverative errors and number of completed categories in WCST; the completion time for TMT-A and B forms; the completion time for part one, three, four and five of Stroop test; and immediate memory scores from AVLT. No correlation was found between the scores from the STAI and HAM-A and the neurocognitive test scores of the patient group while there was a positive correlation between the sub-scores from LSAS and the completion time for part one, three, four and five of Stroop test. In addition, a positive correlation was found in the patient group between the completion time for part five of Stroop test and the avoidance of LSAS and total scores. Memory functions of social phobic patients were negatively correlated with the age. There was a negative correlation between the education period of patients and the completion time for A and B forms of TMT, number of total errors in WCST, number of perseverative and non-perseverative errors. A positive correlation was found between the education period and the number of completed categories in WCST, delayed recall scores. Results: As a result, social phobic patients had impaired attention, executive functions and immediate memory performance compared to the healthy control group. The memory functions of social phobic patients become impaired in advancing ages. Keywords: Social phobia, neurocognitive functions, executive functions, attention, memory.