Bafra Ovası Sağ Sahil Sulama Alanının Taban Suyu Derinlik ve Tuzluluk Haritalarının Coğrafi Bilgi Sistemi Yardımıyla Hazırlanması ve Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Bafra Ovası sağ sahil sulama alanında 62 adet taban suyu gözlemkuyusu açılmış ve bunlardan Eylül 2003-Ağustos 2004 tarihleri arasında tabansuyu seviyesive tuzluluğun belirlenmesi amacıyla elektriksel iletkenlik değerleri ölçülmüştür. Yapılan buölçümler ile elde edilen veriler sayesinde taban suyunun konumunu ve dağılımınıbelirleyebilmek için bilgisayar ortamında Arcview 8 programı kullanılarak taban suyuharitaları oluşturulmuştur. Taban suyu seviyesinin yılın değişik dönemlerinde gözlem alanınınbüyük bir bölümünde 0-100 cm arasında olduğu belirlenmiştir. Gözlem alanında Kasım-Mayıs döneminde yağışın taban suyu üzerine çok büyük etkisinin olduğu, Haziran-Ekimayları arasındaki dönemde ise taban suyu seviyesinde düşme olduğu görülmüştür. Ancaktaban suyu düzeyinin en düşük olduğu dönem olan Temmuz ayında 2 000 ha alanda tabansuyu derinliği 0-100 cm arasında olduğu bulunmuştur. Bu ise çalışma sahasının yaklaşık %25'ini oluşturmaktadır. Hazırlanmış olan taban suyu eş tuzluluk haritaları sonucuna göre,sulamanın en yoğun olduğu ay olan Temmuz ayında araştırma sahasının % 40 ında tabansuyunun elektriksel iletkenlik değerinin 4 dS/m den büyük olduğu belirlenmiştir. Bulunansonuçlar ovanın büyük bir tuzluluk problemi ile karşı karşıya olduğunu ortaya koymaktadır.

In this study, 62 different wells installed for observing ground water level andelectrical conductivity. Both parameters were measured during the September 2003-August 2004 period in right hand side irrigation area of Bafra Plain. Based on themeasurement, the ground water maps that reflects the position and dispersion ofground water were designed by means of Arcview 8 package program. In most of theinvestigated area, the level of ground water levels varied from 0 to 100 cmassociated with observation period. It was fixed that precipitious in October-Mayaffected affected the level of ground water, while the reduction was occured in June- October In 25 percent of the investigated area, the level of ground water was 0-100cm in July. Based on the salinity maps it was determined that, the electricalconductivity of ground water was 4 dS/m in 40 % of the investigated area in July inwhich irrigation reached the peak. In conclusion, Bafra Plain faced with serioussalinity problem.