Üsküdar Mihrimah Sultan Camii Haziresindeki Mezar Taşları

Abstract

Bu çalışmada İstanbul/Üsküdar'da bulunan Mihrimah Sultan Camii haziresinde yer alan 121 adet Osmanlı mezar taşı konu edilmiştir. Sözü edilen mezar taşları Osmanlı'nın klasik dönemi ile son dönemi arasını kapsamaktadır (1559-1917). Haziredeki mezar taşı kitabeleri Osmanlıca, Arapça ve Farsça olarak sülüs, ta'lik ve rik'a şeklinde yazılmıştır. Mezar taşlarında şahıs bilgisi ve fiziki özelliklerinin belirlenmesinin yanında, özellikle tezyinat bulunan 70 adet mezar taşı ile birlikte lahitlerin yazı, süsleme, teknik, malzeme vb. sanatsal özellikleri üzerinde durulmuş, kullanılan bezeme çeşitleri, işlenen motifler belirlenmeye çalışılmıştır. Sanat yönünden dönemin ortak özelliklerini yansıtan mezar taşlarının yer aldığı Mihrimah Sultan haziresinde çoğu Cağaloğlu sülalesine mensup olan kişilerin yanında önemli tarihi şahsiyetlerin de defnedildiği görülmektedir. Ayrıca bazı mezar taşlarında hiçbir kitabe ve süsleme bulunmazken, anne-oğulun birlikte defnedildiği mezardaki şahidede her iki kişiye ait ayrı kitabeler bulunmakta; bir mezar taşının ise avluya bakan dış yüzeyi ile caminin kıble tarafından görülen yan yüzeyi olmak suretiyle iki ayrı cephesinde kitabelerin varlığına rastlanmaktadır.

This study aims to examine the tombstones in the catalog of 121 in the grave of Mihrimah Sultan Mosque in Üsküdar, Istanbul. The aim of this study is to examine the gravestones dated between 1559-1917 in the Ottoman period in terms of fine arts. The tombstone inscriptions in the hazirah were written in Ottoman, Arabic and Persian in the form of thuluth, ta'lîk, and rik'a. In addition to determining the personal information and physical characteristics of tombstones, especially 70 decorated tombstones and sarcophagus were evaluated in terms of writing, decoration, technique and materials. Besides, the decoration types and motifs used were determined. In the Mihrimah Sultan grave where there are tombstones reflecting the common features of the period in terms of art, important historical figures were buried along with most members of the Cagaloglu family. In addition, while there are no inscriptions and ornaments in some tombstones, the stone of the grave where the mother-son are buried together carries inscriptions belonging them, and a tombstone has double inscriptions on the outer surface facing the courtyard and on the side of the mosque.