Cumhuriyet Dönemi Türkiyesinde Dinî Akımlar: Meşveret Grubu Örneği

Abstract

Mutlakiyet, Meşrutiyet ve Cumhuriyet devirlerine şahitlik etmiş olan Risale-i Nur adı verilen eserlerin müellifi olan Said Nursî, eserlerinde esas olarak iman esasları, İslami kimliğin korunması temalarını ele almıştır. Literatürde Nurculuk Hareketi olarak kendisine nispet edilen anlayış, Cumhuriyet Döneminin en önemli fikir akımlarından birisini teşkil etmiştir. Said Nursi'nin ölümünden sonra talebeleri tarafından devam ettirilen bu hareketin en önemli kollarından birisi 2016 yılında vefat eden Mehmet Kırkıncı'nın önderliğinde kurulan Meşveret hareketidir. Said Nursi'nin diğer talebeleri ya da önde gelen takipçileri arasında, klasik usulde medrese tahsili görmüş olmasıyla temayüz eden Erzurum şehrinde başlattığı eğitim ve irşad faaliyetlerini ülkenin değişik illerine de yaymıştır. Risale okumaları ve din algısını bu eserler ekseninde şekillendirmek, diğer Nurcu gruplarda görüldüğü gibi, Meşveret Grubunun da temel hareket noktasını oluşturur. Meşveret Grubu değişik dernek ve vakıf faaliyetleri yoluyla genelde üniversite gençliğini hedef alan eğitim faaliyetleri gerçekleştirmektedir. Günümüzde Meşveret Grubu, Erzurum Eğitim ve Kültür Vakfı, Suffa Vakfı, Ümit Vakfı, Feyyaz Bilişim ve Gelişim Derneği aracılığıyla faaliyetlerde bulunmaktadır. İslamın modernite ile çatışmadığı temel argümanından hareket eden Kırkıncının, 12 Eylül ihtilali döneminde takındığı farklı tavrı dolayısıyla ve Özal dönemi başta olmak üzere siyasetle ve siyasilerle ilişkileri diğer Nurcu Gruplar tarafından farklı şekillerde yorumlanmıştır. Anahtar Sözcükler: Said Nursi, Nurculuk, Mehmet Kırkıncı, Meşveret Grubu.

'Risale-i Nur' is a book that beared witness to the absolutist regime, the constutional period of Ottoman Empires and the republic period of Turkey. Writer of the book is Said Nursi who mentioned basic principles of İslamic belief and protection of islamic identity. The understanding that is attributed to Said Nursi as movement of 'Nurculuk' in the literature. It is one of the most important stream of thought. After dead of Said Nursi, 'Nurculuk' movement was continued by pupils of Said Nursi. One of the most important representative of the movement is 'Meşveret' movement that was established by Mehmed Kırkıncı (d.2016). Kırkıncı has taken madrasa education in classical style. This education put Kırkıncı to forefront among other pupils of Said Nursi. Education and act of showing the true path activities that were started by 'Meşveret' Movement spread to the whole country. Reading 'Risale' and creating a religional sense on the axis of Said Nursi's books were starting points of 'Meşveret' Movement as well as other 'Nurcu' Movements. 'Meşveret' group realizes some educational activities by way of different associations and foundations activities. These educational activities is maden for university students. The aim of the educations was to create a religional sense on them. Nowadays, 'Meşveret' group continues to realize their activities through Erzurum Education, and Culture Foundation, Suffa Foundation, Umit Foundation, Feyyaz Informatics and Progress Association. Kırkıncı was the founder of 'Meşveret' Movement who did not argue that islam does not conflict with modernity. Especially different attitudes of Kırkıncı diffiered from other 'Nurcu' groups during the military coup in 12 September 1980 and relationships with Özal and other policitians were interpreted by other 'Nurcu' groups in different ways. Key Words: Said Nursi, Nurcu Movement, Mehmet Kırkıncı, Meşveret Community