Yoğun Bakım Hemşirelerinin Etik Duyarlılık Düzeylerinin Ölüme Karşı Tutumları Üzerine Etkisi

Abstract

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN ETİK DUYARLILIK DÜZEYLERİNİN ÖLÜME KARŞI TUTUMLARI ÜZERİNE ETKİSİ Amaç: Bu araştırma yoğun bakım hemşirelerinin etik duyarlılık düzeylerinin ölüme karşı tutumlarına etkisini belirlemek ve etkileyen faktörleri incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Materyal ve Metot: Araştırma Samsun il merkezinde yer alan Sağlık Müdürlüğü'ne bağlı 4 hastanede Mart 2017-Temmuz 2017 tarihleri arasında 171 yoğun bakım hemşiresinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler araştırmacı tarafından hazırlanan tanıtıcı bilgi formu, 'Ahlaki Duyarlılık Anketi' ve 'Ölüme Karşı Tutum Ölçeği' kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde frekans, ortalama, standart sapma, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, bağımsız örnekler t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Ahlaki Duyarlılık Anketi (ADA) toplam ortalama puan değeri 77,5 ± 18,8'dir. Hemşirelerin ADA alt boyutlarından en yüksek puan ortalaması 19,4±6,2 ile otonomi, en düşük puan ortalaması 8,6±3,8 ile oryantasyon alt boyutuna aittir. Hemşirelerin Ölüme Karşı Tutum Ölçeği (ÖKTÖ) toplam puan ortalaması 115,1 ± 20,2'dir. En yüksek puan ortalaması 63,7±13,1 ile tarafsız kabullenme ve yaklaşım kabullenme iken en düşük puan ortalaması 18,8±6,7 ile kaçış kabullenme alt boyutuna ait olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Araştırma sonucunda hemşirelerin ahlaki duyarlılık düzeyleri ve ölüme karşı tutumları orta düzeyde bulunmuştur. Hemşirelerin ölüme karşı tutumlarının yarar sağlama, uygulama alt boyutları ile ahlaki duyarlılık düzeyinden olumlu etkilendiği belirlenmiştir. Yoğun bakım gibi kritik alanlarda hizmet veren hemşirelere sık periyodlarla etik ve ölüme ilişkin eğitimlerin verilmesi önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Etik duyarlılık; Hemşire; Ölüme karşı tutum. Ebru KAYA, Yüksek Lisans Tezi Ondokuz Mayıs Üniversitesi - Samsun, Temmuz - 2018

THE EFFECT OF MORAL SENSITIVITY LEVELS OF INTENSIVE CARE NURSES ON THEIR ATTITUDES TOWARDS DEATH Aim: This study was conducted as a descriptive one to determine the effects of moral sensitivity levels of intensive care nurses on thei̇r attitudes towards death and to examine the factors affecting them. Material and Method: The study was carried out with the participation of 171 intensive care nurses between March 2017 and July 2017 in 4 hospitals affiliated with the Health Directorate located in the city center of Samsun. The data were collected using a descriptive data form prepared by the researcher, 'Moral Sensitivity Questionnaire' and the 'Death Attitudes Profile-Revised'. Frequency, mean, standard deviation, Mann-Whitney U Test, Kruskal Wallis Test, independent samples, T-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Spearman correlation analysis were used in the evaluation of the data. Results: The total mean score of the Moral Sensitivity Questionnaire (MSQ) is 77.5±18.8. The highest score average of the nurses' MSQ sub-dimensions belongs to the autonomy sub-dimension with 19.4±6.2 and the lowest score average belongs to the orientation sub-dimension with 8.6±3.8. The total mean score of the Death Attitudes Profile-Revised (DAP-R) was 115.1±20.2. While objective acceptance and approach acceptance have the highest score average with 63.7±13.1, the lowest score average belongs to the escape acceptance sub-dimension with 18.8±6.7. Conclusion: As a result of the research, the moral sensitivity levels of the nurses and their attitudes towards death were found to be moderate. It was determined that the nurses' attitudes towards death were positively affected by benefit, practice sub-dimensions, and moral sensitivity level. It is recommended that nurses who serve in critical fields of health service such as intensive care should be trained in the subjects related to ethics and death on a frequent basis. Key Words: Attitude toward death; Moral sensitivity; Nurse. Ebru KAYA, Master's Thesis Ondokuz Mayıs University - Samsun, July - 2018