Stent İmplantasyonu Öncesi Ölçülen Plak Yükünün Restenoza Etkisi

Abstract

Amaç: Günümüzde koroner arter hastalığının tedavisinde intrakoroner stentler oldukça sık kullanılan bir tedavi yöntemidir. Ancak, ilk 6 ay içerisinde çıplak metal stentlerde %20-%25, ilaç salınımlı stentlerde %5-%10 oranında görülebilen stent restenozu hastaların takibinde karşılaşılan en ciddi problemdir. Biz bu çalışmamızda stent restenozu gelişimine etkili olan klinik, biyokimyasal ve anjiografik işlemle ilgili faktörler yanında kantitatif koroner anjiografi (QCA) ve Image J programı ile stent implantasyonu öncesi bakılan plak alanının restenoz gelişiminde etkisinin olup olmadığını araştırdık.Yöntem: Çalışmamıza, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Bölümü Koroner Anjiografi Ünitesinde Mart 2008 ? Temmuz 2011 tarihleri arasında yapılan koroner anjiyografik incelemeler sırasında saptanan stent restenozu olan ve olmayan hastalar alındı. Bu hastaların retrospektif olarak veri tabanındaki önceki kayıtları incelendi. Stent implantasyonu kliniğimizde yapılmayan hastalar, dosya bilgilerine ulaşılamayan hastalar ve stent trombozu ile başvuran hastalar çalışmamıza dahil edilmedi. Hastaların plak alanı ölçümleri kantitatif koroner anjiografi (QCA) ve İmage J programı ile ölçüldü.Bulgular: Çalışmamıza dahil edilme kriterlerine uyan toplam 121 hastada 164 intrakoroner stent retrospektif olarak incelendi. Bu stentlerden 77 tanesi stent stenozu olan (%47) ve 87 tanesi stent stenozu olmayan (%53) olarak iki gruba ayrıldı. Stent restenozu olan hastaların ortalama yaşı 57,5 ±11 iken, stent restenozu olmayan hastaların ortalama yaşı 58,6±11 saptandı. Her 2 grup arasında yaş ve cinsiyet açısından istatistikî olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Hastaların temel demografik ve klinik özellikleri incelendiğinde; hipertansiyon ve hiperlipidemi öyküsünün mevcut olması ile iki grup arasında anlamlı fark saptanırken (p<0,05), diabet varlığı ve sigara kullanımı açısından iki grup arasında anlamlı bir fark yoktu (p> 0,05). Hastaların aldığı medikal tedavileri bakımından restenoz gelişen ve gelişmeyen hastalar arasında statin kullanımı açısından anlamlı fark saptandı (p< 0,05). Stent restenozu saptanan hasta grubunda HDL değerleri daha düşük saptandı (p<0,01). Lezyon tipi kötü olan hastalarda restenoz gelişme riski daha fazla bulundu (p<0,05). Kantitatif olarak bakılan plak alanında her 2 grup arasında istatistikî olarak anlamlı fark saptanmazken (p>0,05), Image J ile bakılan plak alanında anlamlı fark saptanmıştır (p<0,05). Çoklu regresyon analizinde restenozu belirlemede etkili faktörler olarak; hipertansiyon öyküsü (OR:4,49; p<0,05), statin tedavisi kullanmama (OR:4,52; p<0,05), HDL düzeyi (OR:0,95, p<0,05), lezyon tipinin kötü olması (p<0,05) ve Image J ile ölçülen plak alanı (OR:1,11; p<0,05) bulunmuştur.Sonuç: Hipertansiyon, statin tedavisi kullanmama, HDL düzeyinin düşük olması, lezyon tipinin kötü olması ve İmage J programı ile ölçülen plak alanının yüksek olması stent restenozunu belirlemede en önemli faktörlerdir. Image J programı plak alanını değerlendirmede kullanılabilir bir yöntemdir.Anahtar sözcükler: Stent restenozu, plak alanı, lezyon tipi, statin, hipertansiyon, HDLObjectives: Currently, intracoronary stents are frequently used treatment modality in the management of coronary artery disease. However, stent restenosis which can be seen at 20 to 25% with bare metal stents and 5 to 10% with drug eluting stents is the most serious problem in these patients. In the present study, we sought to evaluate the clinical, biochemical and angiographic factors contributing to stent restenosis and whether the plaque area estimated with quantitative coronary angiography (QCA) or Image J program before stent implantation is associated with stent restenosis.Methods: We studied the patients who underwent coronary angiography in the coronary angiography unit of the Ondokuz Mayıs University Cardiology Department between March 2008 and July 2011. The registry of these patients in the database was examined retrospectively. The patients whose stents were not implanted in our department, the patients with missing data and the ones presenting with stent thrombosis were excluded. The plaque area was estimated with quantitative coronary angiography (QCA) and Image J program.Results: One hundred sixty four intracoronary stents of 121 patients were examined retrospectively. Seventy seven stents with stent stenosis (%47) and 87 stents without stent stenosis (%53) were the two groups. The mean age of the groups was 57,5±11 years and 58,6±11 years, respectively. Age and gender were similar in the groups (p>0.05). In terms of baseline demographic and clinical characteristics, hypertension and hyperlipidemia were significantly more often in the patients with stent restenosis (p<0.05), whereas the presence of diabetes mellitus and smoking were similar in both groups (p>0.05). In terms of medical treatment, statin usage was significantly different in the groups (p<0.05). HDL level was lower in the patients with stent restenosis (p<0.05). The risk of occurrence of restenosis appeared higher in the patients with complex lesions (p<0.01). The plaque area estimated quantitatively was not significantly different between the groups (p>0.05), whereas the plaque area estimated with Image J program was significantly different (p<0.05). In the multiple regression analysis, the factors associated with restonosis were hypertension (OR:4.49, p<0.05), the lack of statin therapy (OR:4.52, p<0.05), low levels of HDL (OR:0.95, p<0.05), complex lesions (p<0.05) and the plaque area estimated with Image J program (OR:1.11, p<0.05).Conclusion: Hypertension, lack of statin therapy, low levels of HDL, complex lesions and plaque area estimated with Image J programme were the most important factors contributing to stent restenosis in our study. In addition, Image J program seems to be a confidential method to estimate the plaque area.Keywords: HDL, hypertension, lesion type, plaque area, statin, stent restenosis.