İmalat Sanayinde İhracat ve Reel Döviz Kuru İlişkisi: Teknoloji Yoğunluğu ve Ülke Gelirlerinin Etkileri

Abstract

Bu araştırmada reel efektif döviz kurunun imalat sanayinde teknoloji yoğunluğuna ve ülkelerin içinde bulundukları gelir gruplarına göre ihracat malları üzerindeki olası etkileri 1995-2019 dönemi için incelenmektedir. Dört farklı teknoloji düzeyi ve üç farklı gelir kategorisinde ihracat değeri en yüksek olan ülkeler için yapılan tahminler, ihracat talep esnekliğinin hesaplanmasında hem teknoloji hem de gelir etkisinin hesaba katılması gerektiğini göstermektedir. Düşük teknolojili ürünler için esneklik katsayısı yüksek gelirli ve orta gelirli ülkeler için negatif ve anlamlı bulunurken, düşük gelirli ülkelerde esneklik katsayısının anlamlı olmadığı görülmektedir. Orta-düşük teknolojili ürünlerde esnekliğin tüm gelir gruplarında negatif olduğu ve düşük gelirli ülkelerdeki esneklik değerinin göreli olarak daha yüksek olduğu ortaya çıkmaktadır. Orta-yüksek teknolojili ürünlerde yüksek ve orta gelirli ülkeler için negatif ve anlamlı olan esneklik, ithalat girdi bağımlığı yüksek olan düşük gelirli ülkelerde pozitif olmaktadır. Yüksek teknolojili ürünlerin ise yoğunlukla yüksek gelir grubundaki ülkelerden ihraç edildiği ve daha çok altyapı ve sermaye gerektiren söz konusu ürünlerin ticaretinin katılık gösterdiği, reel döviz kurundaki değişimlerden etkilenmediği görülmektedir. Elde edilen bulgulardan yola çıkarak, imalat sanayi ihracatını artırma hedefiyle geliştirilecek politikaların, ilgili ürünlerin teknoloji yoğunluğu ile ülkenin gelir düzeyi farklılıklarını dikkate alacak şekilde tasarlanmaları önerilmektedir.