Bogomilizm ve Bosna-Hersek Bogomilleri

Abstract

iiiÖZ[HODZ Ç, smail]. [Bogomilizm ve Bosna-Hersek Bogomilleri], [Yüksek Lisans],Samsun, [2007].?Bogomilizm ve Bosna Hersek Bogomilleri? adlı çalışmamızda Avrupa'nındoğusunda yer alan Bulgaristan'ta X. yüzyılda ortaya çıkan Bogomilizm inancını, buinancın Bosna topraklarına gelişini, burada yayılışını ve tarih sahnesinden silinişini,son olarak da heretik olarak kabul edilmesini sağlayan inanç esasları ve pratikleriniortaya koymaya çalıştık. Bu çerçevede çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır;Birinci bölümde ?Bogomil? kelimesinin etimolojik yapısı ve Bogomillere verilenfarklı isimler üzerinde durduktan sonra Bogomilizm'in Bulgaristan'da ortaya çıkışı,yayılışı ve Bulgaristan dışında taşması hususlarını ele almaya çalıştık. Bugelişmelerin daha iyi anlaşılması için Bulgaristan'ın Hıristiyanlık öncesi ve sonrasıdurumunu da ortaya koymanın uygun olacağını düşündük. kinci bölümdeBogomilizm'in gelişinden önce Bosna'nın durumunu ve Boşnak halkınHıristiyanlıkla tanışmasını açıklığa kavuşturduktan sonra Bogomilizm'in Bosna'daortaya çıkışını, yayılmasını, zirve noktaya ulaşmasını, Osmanlı'nın bölgeyifethedişini ve son olarak da zayıflama sürecine giren bu heretik Hıristiyan mezhebintarih sahnesinden silinişini inceledik. Üçüncü ve son bölümde ise Bosna BogomilKilisesi'nin kurumsallaşması, hiyerarşik yapısı ve inanç esaslarını ortaya koymayaçalıştık.Netice olarak bu çalışmamızda, Bulgaristan'ın X. yüzyıldaki kendine has şartlarıiçerisinde ortaya çıkan Bogomilizm'in Ortodoks ve Katoliklerin iddialarının aksineXIX. yüzyılın ikinci yarısına kadar varlığını sürdüren kurumsal bir kiliseye, kendinehas kurumlara ve farklı inançlara sahip bir hareket olduğunu gördük.Anahtar Sözcükler: Balkanlar, Bogomilizm, Hıristiyanlık, Bosna-Hersek,BulgaristanivABSTRACT[HODZ Ç, smail]. [Bogomilism and Bogomils of Bosnia-Herzegovina], [Master?sThesis], Samsun, [2007].This thesis, called ?Bogomilism and Bogomils of Bosnia-Herzegovina?, deals withthe following issues, how Bogomilism came out as a religious sect in Bulgaria, itsarrival in Bosnia, its spread and development in Bosnia, its disappearing from theworld scene, its main beliefs and rituals. This study consists of three main chapters.In the first section we have examined emergence of Bogomilism in Bulgaria and itsspread to other parts of the Balkans and Europe. While doing this, first of all we havethought to explore the situation of Bulgaria before and after Christianity came to thisregion.In the second section first of all we examined the situation of Bosnia before thearrival of Bogomilism. Secondary we have studied arrival of Bogomilism to Bosnia,its expansion and development as a separate church after giving some informationabout the arrival of Christianity to Bosnia. Thirdly, we have dealt with the conquestof Bosnia by the Ottoman Empire and as parallel to this the decline and disappearingof Bogomilism from the world scene.In the third and final section we have pursued institutionalization of BosnianBogomilism, its main beliefs and rituals.In the end of the thesis we have concluded that Bogomilism emerged as a separatereligious sect within the context of special circumstances of tenth century Bulgariaand it kept its existence with its own church structure, belief system and ritualscontrary to the claims of Orthodox and Catholic Churches.Key Words: Balkans, Bogomilism, Christianity, Bosnia and Herzegovinia, Bulgaria