Menderes İlçesinde Zeytincilik ve Bağcılık Açısından Toprak Kalitesinin Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma, İzmir İli Menderes ilçesine bağlı Akçaköy, Çatalca, Efemçukuru, Görece ve Yeniköy'de zeytincilik ve bağcılık açısından toprakların kalite uygunluk sınıflarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Zeytinlik arazilerden alınan 19 toprak örneğinden sadece bir tanesi çok uygun (S1) sınıfında, 8'i uygun (S2) ve 6'sı marjinal uygun (S3) ve 4'ü uygun olmayan (N) sınıfa dahil olmuştur. Toprak kalitesi bakımından S2 ve S3 olarak sınıflandırılan topraklarda, zeytin yetiştiriciliği bakımından sınırlandırıcı faktörlerin genel olarak organik madde (OM), CaCO3, Ca, K ve Cu içeriklerinin tavsiye edilen düzeylerin altında olmasından kaynaklanmıştır. Zeytin yetiştiriciliği için uygun olmayan N sınıfındaki topraklarda S2 ve S3 sınıfındaki sınırlandırıcı parametrelere ilaveten, toprakların tekstür sınıfları, hacim ağırlıkları, pH değerleri, yarayışlı P içeriklerinin tavsiye edilen değerlerin altında bulunmuştur. Toprak kalitesi uygunluk değerleri zeytin verimleri ile önemli pozitif ilişki göstermiştir. Zeytinlik arazilerdeki toprakların reaksiyonu değişebilir Ca ve CaCO3 içeriği ile önemli pozitif, yarayışlı Fe, Mn ve Zn ile önemli negatif ilişkiler vermiştir. OM içerikleri ile EC, P ve Ca arasında önemli pozitif ilişkiler bulunmuştur.Bağlık arazilerden alınan 28 toprak örneğinden sadece bir tanesi S1 sınıfında, 5'i S2, 9'u S3 ve 13'ü N sınıfına dahil olmuştur. Toprak kalitesi bakımından S2 ve S3 olarak sınıflandırılan topraklarda asma yetiştiriciliği bakımından sınırlandırıcı faktörlerin genel olarak pH, OM, P, Fe, Mn, Cu, Mg ve K içeriklerinin tavsiye edilen düzeylerin altında olmasından kaynaklandığı belirlenmiştir. Bağcılık için uygun olmayan N sınıfındaki topraklarda S2 ve S3 sınıfındaki sınırlandırıcı parametrelere ilaveten, toprakların fiziksel özelliklerinin de uygun olmadığı belirlenmiştir. Toprak kalitesi uygunluk değerleri ile üzüm verimleri arasında çok önemli pozitif ilişkiler bulunmuştur. Bağ topraklarının reaksiyonu Ca ile önemli pozitif, P, Fe, Mn ve Zn ile önemli negatif ilişkiler vermiştir. OM içerikleri P, Fe, Mn ve Zn ile önemli pozitif ilişkiler, CaCO3 ile önemli negatif bir ilişki bulunmuştur.Toprakların agregat stabilitesi değerleri zeytinlik arazilerden alınan toprakların %70'inde, bağ arazilerinden alınan örneklerin ise %57'sinde düşük bulunmuştur.This study was carried out to determine the suitable classification of soil quality for olive and vineyard fields of Akçaköy, Çatalca, Efemçukuru, Görece and Yeniköy in Menderes district of İzmir. Only one of the 19 soil samples taken from olive fields was found in very suitable (S1) class, 8 in suitable (S2), 6 in marginal suitable (S3) and 4 in non suitable (N) class. Restricting factors for olive growth in soils classified as S2 and S3 generally became lower organic matter (OM), Ca, K and Cu contents than suggested levels. In addition to restring factors in S2 and S3 classes, soil texture, bulk density, pH, available P contents in soils classified as non suitable (N) were lower than suggested levels. Soil quality suitable values showed a positive relationship with olive yields. In olive fields, soil reaction gave positive relations with exchangeable Ca and CaCO3 contents, significant negative correlations with Fe, Mn and Zn contents. OM content had significant positive correlations with EC, P and Ca contents.Only one of the 28 soil samples taken from vineyard fields was found in very suitable (S1) class, 5 in suitable (S2), 9 in marginal suitable (S3) and 13 in non suitable (N) class. Restricting factors for vine growth in soils classified as S2 and S3 generally became lower pH, OM, P, Fe, Mn, Cu, Mg and K contents than suggested levels. In addition to restring factors in S2 and S3 classes, physical properties in soils classified as non suitable (N) were lower than suggested levels. Soil quality suitable values showed positive relationships with vine yields. In vineyard fields, soil reaction gave positive relation with exchangeable Ca, significant negative correlations with P, Fe, Mn and Zn contents. OM content had significant positive correlations with P, Fe, Mn and Zn and a significant negative correlation with CaCO3 content.Agregat stability values were low in 70% of soils sampled from olive fields and low in 57% of soils samples from vineyard fields.