Adölesanların Sağlıklı Yaşam Tarzı İnançları İle Beslenme Okuryazarlığı Arasındaki İlişki

Abstract

Amaç: Araştırma adölesanların sağlıklı yaşam tarzı inancı ile beslenme okuryazarlığı arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Metot: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipteki araştırma 2021-2022 eğitim öğretim yılının birinci yarıyıl döneminde Samsun ilinin Atakum ilçesine bağlı olan farklı eğitim düzeyinde eğitim gören 516 öğrenci ile çevrim içi anket yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında 'Sosyodemografik Özellikler Formu', 'Beslenme Özellikleri Formu', 'Adölesanlar Beslenme Okuryazarlığı Ölçeği' ve 'Sağlıklı Yaşam Tarzı İnanç Ölçeği' kullanılmıştır. Analiz veri sonuçları için aritmetik ortalama, standart sapma, ortanca (minimum – maksimum) şeklinde, kategorik veriler frekans (yüzde) olarak sunulmuştur. Önem düzeyi p<0,05 olarak alınmıştır. Verilerin normal dağılıma uyup uymadıkları Kolmogorov-Smirnov testi ile belirlenmiştir. İkili gruplara göre normal dağılan verilerin karşılaştırılmasında bağımsız gruplar t testi (Student's t-test) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi, SPSS 26 istatistik programında verilerin güvenirlik analizi için parametrik olan Bağımsız gruplar t testi, ANOVA testi, tukey testi, Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan adölesanların yaş ortalaması 15,48±1,12 'dır. Araştırmaya katılan adölesanların %61,8'i kızlardan oluşmaktadır. Adölesanların %64.1'i yeterli ve dengeli beslenme hakkında daha önce eğitim aldıklarını belirtmişlerdir. Adölesanların Sağlıklı Yaşam Tarzı İnanç Ölçeği toplam puan ortalaması ise 60.63±12.35 bulunmuştur. Adölesanların Beslenme Okuryazarlığı Ölçeği toplam puan ortalaması 61.61±12.47 olarak bulunmuştur. Adölesanların aile tipi özelliği ile Adölesanlar için Beslenme Okuryazarlığı Ölçeği (ABOÖ) ortalamaları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır (p<0.05). Adölesanların Sağlıklı Yaşam Tarzı İnancı Ölçeği ile Beslenme Okuryazarlığı düzeyleri arasında pozitif yönlü, çok zayıf anlamlı ilişki saptanmıştır (r=0.245; p<0.05). Sonuç: Araştırmanın sonucunda araştırmaya katılan adölesanların çoğunun sağlıklı yaşam tarzı inançlarının ve beslenme okuryazarlıklarının orta düzeyin üstünde olduğu tespit edilmiştir. Anahtar sözcükler: Adölesan, Beslenme, Sağlık, Okuryazarlık, Sağlıklı Yaşam Tarzı İnancıAim: The research was conducted to determine the relationship between adolescents' healthy lifestyle beliefs and nutritional literacy. Material and Method: The descriptive and correlational research was conducted using the online questionnaire method with 516 adolescents studying at high school in different center in Atakum/Samsun between and Semptember 2021- Octomber 2021. Sociodemographic Characteristics Form, Nutritional Properties Form and Adolescent Nutrition Literacy Scale (ANLS) and Healthy Lifestyle Belief Scale for Adolescents ( HLBSA) were used to collect the data. Parametric Independent groups t test, ANOVA test, Pearson correlation were used for the evaluation of the data and the reliability analysis of the data in the SPSS 26 statistical program. Results: The average age of the adolescents participating in the study is 15.48±1.12. 61.8% of the adolescents participating in the research were girls. 64.1% of the adolescents stated that they had previously received education about adequate and balanced nutrition. . The total score average of the Adolescents' Healthy Lifestyle Belief Scale was found to be 60.63±12.35. The total score average of the Adolescent Nutrition Literacy Scale was found to be 61.61±12.47. A statistically significant difference was found between the adolescents' family type characteristics and the Adolescent Nutrition Literacy Scale (ANLS) averages (p<0.05). The total score average of the Adolescents' Healthy Lifestyle Belief Scale was found to be 60.63±12.35A positive, very weakly significant relationship was found between the Adolescents' Healthy Lifestyle Belief Scale and Nutrition Literacy levels (r=0.245; p<0.05). Conclusion: As a result of the research, it was determined that the healthy lifestyle beliefs and nutritional literacy of most of the adolescents participating in the study were above the medium level. Keywords: Adolescent, Nutrition, Health, Literacy, Healthy Lifestyle Belief