Samsun İlinde Bazı Çeltik Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Abstract

Çeltik ülkemizde ekonomik önemi yüksek ve ülkenin çeltik üretim alanlarının % 15'i Samsun ilinde bulunan önemli bir kültür bitkisidir. Bu araştırma Samsun ilinde 5 farklı lokasyonda bazı çeltik çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2019 ve 2020 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada yerli ve yabancı kökenli olmak üzere 14 çeşit kullanılmıştır. Her lokasyonda denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yapılmıştır. Çalışmada, çiçeklenme gün sayısı, olgunlaşma gün sayısı, bitki boyu, ana sap kalınlığı, salkım uzunluğu, salkımda tane sayısı, sterilite, yatma, hasat indeksi, çeltik verimi, metrekaredeki salkım sayısı, kırıklı pirinç randımanı, kırıksız pirinç randımanı, çeltik ve pirinç bin tane ağırlığı ve beyaz göbeklilik olmak üzere 16 özellik incelenmiştir. Tane verimi, Bafra, Ondokuzmayıs, Alaçam, Terme ve Çarşamba lokasyonlarında sırasıyla dekara 809, 654, 534, 580, 590 kg olmuştur. Çeşitlerden ise en yüksek tane verimi dekara 760 kg ile Aslı çeşidinde, en düşük ise 550 kg da-1 Baldo çeşidinde elde edilmiştir. Çeşit × lokasyon interaksiyonun önemli çıkması, çeşitlerin lokasyonlara karşı farklı tepkilerinin olduğunı göstermiştir. Verim açısından Tosya Güneşi ve Osmancık-97 çeşitleri tüm lokasyonlarda ön plana çıkmıştır. Ayrıca kırıksız randıman açısından ise, Baldo, Casanova, Vasco ve Aslı çeşitleri ön plana çıkmaktadır.

Paddy is an essential cultural plant with high economic importance in our country and 15% of the country's production areas are located in Samsun. This study tried to determine the yield and quality of some paddy varieties in 2019 and 2020 in 5 different locations producing in Samsun. In the study, 14 varieties of domestic and foreign origin were used. Experiments at each location were carried out in a randomized block design with four replications.In the study, the number of flowering days, maturation days, plant height, main stem thickness, cluster length, number of seeds per cluster, sterility, grain weight per cluster, lying, harvest index, paddy yield, number of clusters per square meter, broken rice efficiency, unbroken rice efficiency, paddy thousand-grain weight, rice thousand-grain weight and white core content were examined. In terms of grain yield, when evaluated in terms of locations, Bafra, Ondokuz Mayıs, Alaçam, Terme and Çarşamba locations were obtained with 809, 654, 534, 580, 590 kg da-1, respectively. Among the cultivars, the highest grain yield was obtained in Aslı variety of 760 kg per decare, and the lowest in Baldo variety at 550 kg da-1. It has been determined that the varieties have different responses to the locations. Tosya Güneşi and Osmancık-97 varieties stood out in terms of yield in all locations. In addition, Baldo, Casanova, Vasco and Aslı varieties come to the fore in terms of unbroken efficiency.