Amasya İli Soğan Ekiliş Alanlarında Sorun Olan Fungal Hastalık Etmenlerinin Belirlenmesi Üzerinde Çalışmalar

Abstract

Bu çalışmada, Amasya ili soğan ekiliş alanlarında sorun olan fungal hastalık etmenleri, bunların yayılışları ve yoğunlukları belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla 2000 ve 2001 yıllarında toplam 110 soğan tarlasında inceleme yapılmıştır. Çalışma sonucunda, inceleme yapılan soğan alanlarında Mildiyö ve Pas hastalıklarının çok düşük oranlarda görüldüğü, en yaygın ve şiddetli hastalığın ise Kök Çürüklüğü hastalığı olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın ilk yılında Amasya ili soğan ekiliş alanlarının %95,7'sinin, 2001 yılında ise %100'ünün kök çürüklüğü etmenleriyle bulaşık olduğu ve hastalığın bitkilerde 2000 yılında %49,1 oranında, 2001 yılında ise %70,7 oranında yaygın olduğu saptanmıştır. Hastalık şiddetinin 2000 yılında %34,3 ve 2001 yılında ise %42,4 olduğu tespit edilmiştir. Kök çürüklüğü hastalığına yakalanmış bitkilerden yapılan izolasyonlardan, %93,41 oranında Fusarium spp., %4,26 oranında Rhizoctonia spp., %1,90 oranında Sclerotium cepivorum ve %1,55 oranında Pythium oligandrum elde edilmiştir. Patojenisite denemeleri sonucunda F. oxysporum ve R. solani AG-4 HGI'nın virülenslerinin yüksek, S. cepivorum'un virülensinin orta derecede ve P. oligandrum'un virülensinin ise çok düşük olduğu belirlenmiştir. Ayrıca arazide yapılan bir denemeyle Trichoderma harzianum'a ait iki biyolojik preparat, Rootshield ve Planter Box ile karşılaştırma ilaçlan olarak ele alınan thiram ve quintozene'in soğanda Kök Çürüklüğü hastalığına ve soğan verimine etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Deneme sonucunda biyolojik preparatların hastalık şiddetini bir miktar azaltarak bitki boyu ve soğan çaplarını kontrole göre önemli ölçüde artırdığı belirlenmiştir. En yüksek verim thiram ile elde edilmiştir. Quintozene ise kullanıldığı dozda çıkışı geciktirdiği için parsel verimi çok düşük çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Soğan, Mildiyö, Pas, Beyaz çürüklük, Kök çürüklüğü, Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Pythium oligandrum, Biyolojik mücadele, Trichoderma harzianum

In this study, fungal disease agents associated with onion fields in Amasya province and their incidence and severity were investigated. For this purpose, totally 110 onion fields were examined in 2000 and 2001. As a result, it was found that Mildew and Rust diseases were very rare in the fields, while Root-rot was the most common and severe disease. In the first year of the study, 95.7% and in 2001 100% of the onion fields in Amasya province were infested with root-rot agents and it was determined that the incidence of the disease was 49.1% and 70.7% in 2000 and 2001, respectively. Disease severity was 34,3% in 2000, while it was 42,4% in 2001. Isolations made from the plants infested with root-rot disease yielded 93,41% Fusarium spp., 4,26% Rhizoctonia spp., 1,90% Sclerotium cepivorum and 1,55% Pythium oligandrum. As a result of the pathogenicity test, it was found that the virulence of F. oxysporum and R. solani AG-4 HGI were high, while that of P. oligandrum was very low. S. cepivorum was found to be moderately virulent. In addition, the efficiencies of two biological preparations of Trichoderma harzianum (Rootshield and Planter Box) and that of thiram and quintozene against root-rot disease were investigated in a field trial. It was found that the biological preparations somewhat decreased disease severity and significantly increased plant height and bulb diameter when compared with control. Highest yield was obtained with thiram, whereas the parcel yield was very low with quintozene, because it delayed emergency. Key words: Onion, Mildew, Rust, White rot, Root-rot, Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Pythium oligandrum, biological control, Trichoderma harzianum