Trt Repertuvarında Bulunan Amasya ve Tokat Yörelerine Ait Hüseynî Karakterli Türkülerin Makamsal ve Ritmik Açıdan İncelenmesi

Abstract

Bu çalışma, TRT Türk halk müziği repertuvarında yer alan Amasya ile Tokat yörelerine ait hüseyni karakterli türkülerin makamsal ve ritmik özelliklerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın odak noktası, söz konusu iki yöreden seçilen hüseyni makamındaki türkülerin, bu makamın karakteristik özelliklerini nasıl yansıttığı ve bu eserlerin ritmik yapılarına dair özelliklerin incelenmesi oluşturmuştur. Bu çalışmada, araştırmanın örneklemini teşkil eden Amasya ve Tokat yörelerine ait TRT Türk halk müziği repertuvarında bulunan hüseyni karakterli türkü notalarından yararlanılarak, seçilen türkülerin makamsal ve ritmik analizleri yapılmış, elde edilen veriler ışığında bu analizlerin sonuçları karşılaştırmalı bir yaklaşımla sunulmuştur. Araştırma konusu ile ilgili veri toplama aşamasında ilk olarak, örneklemi teşkil eden TRT repertuvarında bulunan Amasya ve Tokat yörelerine ait türkülerin genel dağılımı incelenmiş ve bu inceleme sonucunda, Amasya yöresine ait toplam 48 türkü içerisinden 14'ünün, Tokat yöresine ait toplam 105 türkü içerisinden 26'sının hüseyni makamı özelliklerini taşıdığı tespit edilmiştir. Araştırma bulgularından elde edilen sonuçlar doğrultusunda, Amasya ve Tokat yörelerine özgü hüseyni karakterli türkülerin makamsal ve ritmik yapılarının Türk müziği yazılı kaynaklarında anlatılan hüseyni makamı dizisi ile benzer ve farklı yönleri olduğu ortaya çıkarılmıştır. Bu sonuçlar, her iki bölgeye ait hüseyni makamındaki türkülerin karakteristik özelliklerinin neler olduğuna ve Amasya ve Tokat yöresindeki hüseynî karakterli türkülerin geleneksel yapısını anlamaya çalışmıştır. Sonuç olarak bu çalışma, söz konusu türkülerin müzik bilimi açısından anlaşılmasına katkı sağlamış ve bu eserlerin Türk müzik kültüründeki yerini daha iyi belirlemeye çalışmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Türk halk müziğinin zengin repertuvarına dair kapsamlı bir bilgi birikimi sunmayı ve bu vesile ile geleneksel Türk kültür ürünlerinin gelecek nesillere aktarılmasında kaynak oluşturarak katkı sağlamayı hedeflemiştir.This study aimed to examine the maqam and rhythmic characteristics of huseyni characterized folk songs from Amasya and Tokat regions in TRT Turkish Folk Music repertoire. The focus of the research is to examine how the huseyni makam folk songs selected from these two regions reflect the characteristic features of this makam and the rhythmic structure of these works. In this study, by making use of the huseyni characteristic folk song scores in the TRT Turkish Folk Music repertoire of Amasya and Tokat regions, which constitute the sample of the research, the macratic and rhythmic analyzes of the selected folk songs were made, and the results of these analyzes were presented with a comparative approach in the light of the data obtained. In the data collection phase related to the research topic, firstly, the general distribution of the folk songs belonging to the Amasya and Tokat regions in the TRT repertoire, which constitutes the sample of the research, was examined and as a result of this examination, it was determined that 14 of the 48 folk songs belonging to the Amasya region and 26 of the 105 folk songs belonging to the Tokat region have huseyni maqam characteristics. In line with the results obtained from the research findings, it was revealed that the maqam and rhythmic structures of the hüseyni character folk songs specific to Amasya and Tokat regions have similar and different aspects with the hüseyni maqam scale described in the written sources of Turkish music. These results have tried to understand the characteristics of the folk songs in the hüseyni makam of both regions and the traditional structure of the folk songs with hüseyni character in Amasya and Tokat regions. As a result, this study contributed to the understanding of these folk songs in terms of music science and tried to better determine the place of these works in Turkish music culture. In line with this purpose, it aims to provide a comprehensive knowledge of the rich repertoire of Turkish Folk Music and thus to contribute to the transfer of traditional Turkish cultural products to future generations.